Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANSEVER SÜREN
Danışman: Cihad Dündar
Özet:
ÖZET Nüfus artış hızı yüksek olan, yani doğurganlığın fazla olduğu gelişmekte olan ülkelerde anne ve bebek ölümlerinin de yüksek olduğu görülmektedir. Hızlı nüfus artışı beslenme, eğitim, konut durumu ve çevre koşulları üzerinde de etki yaparak sağlık düzeyini olumsuz yönde etkilemektedir. Aile planlaması anne ve çocuk sağlığını olumsuz yönde etkileyen aşırı doğurganlığı önleyerek onların sağlığına olumlu katkıları olan, dolayısıyla toplumun sağlık düzeyinin yükselmesinde rol oynayan önemli bir hizmettir. Araştırmanın amacı, Samsun kent merkezinde 15-49 yaş evli kadınların aile planlaması yöntemleri kullanma durumu ve bunları etkileyen faktörleri belirlemektir. Araştırma, 6.12.2001-31.1.2002 tarihlerinde, Samsun kent merkezi Büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan ve araştırma planlandığında faaliyette olan 1 8 Sağlık ocağının tümünün, basit rastgele yöntemle seçilen 3 'er sağlık evi bölgesinde gerçekleştirilmiş kesitsel tipte bir araştırmadır. Minimum örnek büyüklüğü uygun formülle 340 olarak hesaplanmıştır. Kadınlar beş yıllık yaş bantlarına ayrılmış, her sağlık evinde her yaş bandından bir kadın olmak üzere toplam 378 kadının araştırma kapsamına alınması planlanmıştır. Ancak 5 sağlık evi bölgesinde 15-19 yaş grubu evli kadın bulunmaması nedeniyle araştırmaya toplam 373 kadın alınmıştır. 43 soruluk anket formu yüzyüze anket tekniği kullanılarak hane ziyaretleri yoluyla uygulanmıştır. Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalaması 32.4±0.5 olup, %57.1'i ilkokul mezunudur. Kadınların %72.0'si halen herhangi bir aile planlaması yöntemi, %39.6'sı herhangi bir modern yöntem kullanmaktadır. Yaş gruplarına, toplam gebelik sayısına ve yaşayan çocuk sayısına göre halen herhangi bir yöntem kullanma durumu açısından anlamlı fark saptanmıştır(x2=46.6, p<0.001; X2=15.1, p<0.05; x2=48.8, p<0.001). Geri çekme %31.0 oran ile en fazla kullanılan yöntem olarak bulunmuştur. Hap kullanan kadınların %46.7'si, rahim içi araç kullanan kadınların %46.6'sı, kondom kullanan kadınların %36.4'ü bu yöntemleri kullanımı kolay olduğu için, geri çekme yöntemi kullanan kadınların %29.3'ü ise bu yöntemi yan etkisi olmadığı için tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Elde edilen veriler ışığında, aile planlaması hizmetlerine daha fazla ağırlık verilerek etkili yöntem kullanma oranlarının arttırılması gerektiği düşünülmektedir.