Akademik Veri Yönetim Sistemi
Özdener Kömpe Y. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Diğer, 2022 - 2024
Orkidelerin dağılımını ve yerel bolluğunu şekillendirmede mikorizal
funguslarla etkileşimlerin önemi giderek daha fazla artmaktadır. Bazı orkide türleri
çeşitli fungus türleri ile etkileşime girerken, diğerleri mikorizal partner seçiminde
spesifiklik sergilemektedir. Dahası, aynı yaşam alanını paylaşan orkideler, potansiyel
olarak rekabeti önlemek ve istikrarlı bir şekilde bir arada yaşamayı sağlamak için
sıklıkla farklı ortaklarla ilişkiler kurar. Bununla birlikte, mikorizal partnerlerdeki
farklılıkların tohum çimlenmesini ve ardından gelen protokorm oluşumunu ne ölçüde
etkilediği tam olarak aydınlatılamamıştır. Bu çalışmada, farklı fungus izolatları
kullanılarak Anacamptis papilionacea (L.) R.M Bateman, Pridegeon & M.W.Chase,
Neotinea tridentata (Scop.) R.M Bateman, Pridegeon & M.W.Chase, Orchis
provincialis Balb.ex Lam. & DC., Serapias orientalis (Greuter) H.Baumann künkele,
ve Spiranthes spiralis (L.) Chevall arasındaki mikorizal ilişkiler ve tohumlarının
çimlenmesi ve gelişimi in vitro, ex vitro ve in situ simbiyotik yaklaşımlarla
araştırılmıştır. Funguslar, aynı habitatta bulunan orkide köklerinden ve
protokormlardan izole edilmiştir. Ayrıca orkide türleri ve protokormlara ait mikorizal
topluluklar da belirlenmiştir. Toplamda 13 fungal izolat (6 Rhizoctonia benzeri ve 7
Rhizoctonia dışı izolatı) elde edilmiştir.
Bu orkide mikorizal fungusları (OrM) arasında, N. tridentata'dan izole edilen
NT2, in vitro ve in situ yöntemler ile S. spiralis tohumlarının çimlenmesini teşvik
etmiştir. O. provincialis'ten izole edilen izolat OP3, in vitro ve in situ çimlenme
yöntemleri altında S. orientalis tohumlarının çimlenmesini fide aşamasına kadar
teşvik etmiştir. A. papilionaceae tohumları, kendi köklerinden elde edilen bir fungus
olan AP1 ile in vitro ve in situ koşullarda çimlendirilmiştir. O. provincialis
tohumları, protokormlardan izole edilen bir fungus (PR4) kullanılarak yalnızca in
situ çimlendirme yöntemiyle çimlendirildi. Hiçbir OrM fungusu, ex vitro koşullar
altında orkide tohumlarının çimlenmesini desteklemedi. Mikorizal topluluklar, orkide
türleri ve protokormların arasında önemli farklılıklar gösterdi. Orkide türleriyle
ilişkili mikorizal topluluklar, başta Ceratobasidiaceae ve Tulasnellaceae familyaları
olmak üzere farklı familyalara ait geniş aralıkta fungusları içermektedir.