Öztürk A. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2022
Bu
çalışma, Bafra (Samsun) ekolojik koşullarında ayva klon anaçlarının [BA29,
Quince A (QA) ve Quince C (MC)] ‘Deveci’, ‘Santa Maria’, ‘Abate Fetel’ ve
‘Williams’ armut çeşitlerinin büyüme, verim ve meyve kalitesi üzerine etkisini
belirlemek amacıyla 2020-2021 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada
incelenen çeşit/anaç kombinasyonlarında fenolojik, morfolojik ve pomolojik
incelemeler yapılmıştır. Fenolojik özellikler üzerine anaçların ve çeşitlerin
etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir. Çalışmada en erken çiçeklenme ve hasat
‘Abate Fetel’, en geç çiçeklenme ‘Williams’, en geç hasat ise ‘Deveci’
çeşidinde olmuştur. Çalışmada en yüksek meyve ağırlığı anaçlar bakımından BA29
ve QA, çeşitler bakımından ‘Abate Fetel’ (233.07 g)’de belirlenmiştir. Meyve
kabuğu renk özellikleri üzerine anaçların etkisi önemsiz olurken, çeşitlerin
etkisi önemli olmuştur. Meyve eti sertliği en yüksek olan anaç MC olurken,
‘Abate Fetel’ çeşidinin meyve eti sertliği diğer çeşitlerden daha düşük
olmuştur. Anaçlar bakımından en yüksek SÇKM, titre edilebilir asitlik ve pH
BA29 anacında belirlenmiştir. Titre edilebilir asitlik ‘Santa Maria’da en
yüksek, ‘Abate Fetel’ çeşidinde ise en düşük olmuştur. ‘Santa Maria’ çeşidinin
SÇKM içeriğinin diğer çeşitlerden daha düşük olduğu saptanmıştır. En yüksek
anaç çapı, gövde çapı ve ağaç boyunun BA29’da, en düşük ise MC anacında olduğu
belirlenmiştir. En yüksek taç hacmi ‘Santa Maria’ en düşük ise ‘Williams’
çeşitlerinde belirlenmiştir. Yaprak
alanı üzerine anaçların ve çeşitlerin etkisi önemli olup en yüksek yaprak alanı
‘Santa Maria’/QA’da belirlenmiştir. MC anacının yıllık sürgün uzunluğunun diğer
anaçlardan daha düşük olduğu belirlenmiştir. En yüksek bitki başına meyve
sayısı, bitki başına verim ve dekara verim BA29 anacında belirlenmiştir. En
yüksek gövde kesit alanı ve gövde kesit alanına verim BA29’da anacında
belirlenmiştir. En yüksek pazarlanabilir meyve oranı ‘Williams’/QA
kombinasyonunda belirlenmiştir. ‘Deveci’ çeşidinde karalekeli meyve oranı diğer
çeşitlerden daha yüksek olmuştur. En yüksek hasat önü meyve döküm oranı
‘Williams’/BA29 kombinasyonunda belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen
veriler sonucunda en uygun çeşit/anaç kombinasyonunun belirlenmesi için
araştırmanın uzun süre devam ettirilmesi gerektiği düşünülmektedir.