Coğrafya, Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmen ve Öğretmen Adaylarına Sınıf Dışı Eğitimde Kültürel Miras Alanlarının Kullanımı Eğitimi (Samsun Kurtuluş Yolu)


Yalçın E., Aylar F., Zeybek H. İ., Tırıl A., Şenol E., Yılmaz C. (Yürütücü), et al.

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2023

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Eylül 2023
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2023

Proje Özeti

Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarının 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basması ve sonrasında Kurtuluş Savaşı’nı örgütlemek adına Samsun’dan başlayarak Havza-Amasya-Erzurum-Sivas’ı içeren ve en sonunda Ankara’da sonlanan ülkemizin bağımsızlık yolunu oluşturan güzergahın Samsun ili sınırlarında kalan kısmı Kurtuluş Yolu olarak adlandırılmaktadır. Bu güzergâh açık hava müzesi niteliğinde bir kültürel miras alanı olarak önemli bir turizm destinasyonu olmasının yanında öğretmen ve öğrencilerimize ülkemizin temellerinin atıldığı mücadelenin adım adım nasıl gerçekleştiğini yaşayarak öğrenme fırsatı vermektedir.  Bu manada Kurtuluş Yolu’nun daha anlamlı hale gelmesi ve güzergahın geniş kitleler tarafından bilinir hale gelmesi için bu konuyu öğrencilere aktaracak kişilerin başında gelen Coğrafya, Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının bu konuda bilgi sahibi olması gerekmektedir. Bu amaçla proje kapsamında 5 farklı üniversiteden alanında uzman 15 bilim insanı tarafından 24 katılımcıya farklı başlıklarda teorik ve uygulamalı olarak dersler verilecektir. Toplam 5 gün sürecek olan eğitim 3 sınıf içi ve 2 sınıf dışı uygulamalı ders gününden oluşacak, teorik olarak verilen ders içerikleri takip eden günde uygulamalı olarak yerinde anlatılacaktır.

Bu eğitimin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokul ve liselerde görev yapan ve aktif olarak lisansüstü eğitimini sürdüren coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler öğretmenleri ile devlet üniversitelerinin coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler eğitimi öğrencilerine, Kurtuluş Yolu örneğinden yola çıkarak kültürel miras alanlarının sınıf dışı eğitimde kullanılabilirliğine dair teorik ve uygulamalı eğitim vermektir. Katılımcıların öğretmenler ve öğretmen adaylarından tercih edilmesi, her iki grubun bu eğitim sırasında edinecekleri bilgi ve tecrübelerin yanında öğretmenlerin yeni öğretmen adaylarına deneyimlerini aktarmasını da amaçlamaktadır. Bu eğitimde farklı üniversite ve fakültelerde görev yapan, alanında birikime sahip öğretim üyelerinin katıldığı etkileşimli bir ortamda ayrıntılı, gerçekçi ve uygulamaya dayalı bir içerik sunulacaktır.

Hedeflenen program sonucunda katılımcılar, Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ile başlayan ve Havza’dan ayrılışına kadar süren günlerini, bu günlerde konakladığı ve örgütlenme çalışmalarını gerçekleştirdiği mekanları, Samsun’un sosyo-ekonomik şartlarını yerinde inceleme imkânı bulacaklardır. Öğrenilen teorik bilgiler, uygulamalı ders günleri olarak adlandırılan arazi çalışmalarında yerinde gözlem yöntemi ile desteklenecek böylece müzelerin ve Kurtuluş Yolu’nun sınıf dışı eğitim alanı olarak kullanılması sağlanacaktır. Böylece eğitime katılan öğretmen ve öğrencilerin öğrenim hayatlarında ders kitaplarında öğrendikleri bilgileri gerçekleştiği mekanlarda yaşayarak öğrenmeleri sağlanacaktır. Proje sonunda bu eğitimi alan öğretmenlerin sınıf dışı eğitim çalışmalarını öğretimin içinde daha çok kullanması, Kurtuluş Yolu’nun daha geniş kitlelerce tanınarak daha çok ziyaret edilmesinin sağlanması ve projede görevli öğretim üyeleri tarafından hazırlanacak detaylı bir Kurtuluş Yolu kitabıyla teorik bilgilerin daha geniş kitlelere ulaştırılması hedeflenmektedir.

Bu eğitim ile hizmet içi süreçteki coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmenleri ile hizmet öncesi süreçte olan coğrafya ve sosyal bilgiler alanında eğitim gören üniversite öğrencileri tümevarım/tümdengelim mantığında bilimsel olarak kültürel miras alanlarını tanıma, bu alanların sürdürebilir kullanımı sağlayarak bilimsel fayda sağlama, bu alanları eğitim uygulamalı derslere sınıf dışı eğitim yöntemi ile dahil etme ve öğrencilerde çevre tanıma ile tarih bilincini geliştirmeye ilişkin bilgi ve beceriler kazanmaları sağlanması amaçlanmaktadır.