Akademik Veri Yönetim Sistemi
Büyükbudak F. (Yürütücü), İnan İ., Ay S. S., Sezener M. G., FINDIK M., Ferahoğlu V., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2024 - Devam Ediyor
Süt sığırlarında kuru dönem hem meme sağlığının korunması hem de izleyen laktasyonda optimum süt verimine ulaşılması açısından kritik öneme sahiptir. Yüksek süt verimli ineklerde kuruya çıkarma sırasında görülen meme içi basınç artışı ve süt sızıntısı, mastitis riskini artırmaktadır. Dolayısıyla kuruya çıkarma sürecinde meme dokusunun hızlı ve etkin bir şekilde involüsyonu, enfeksiyonlara karşı doğal bariyerlerin oluşumunu hızlandırma ve kuru dönem mastitislerinin önlenmesi açısından önemlidir. Ancak yüksek süt verimli ineklerde kuruya çıkarma sırasında süt sentezinin devam etmesi involüsyon sürecini geciktirmekte ve mastitis riskini artırmaktadır. Süt sekresyonunda önemli rolü olan prolaktin salınımı, birçok türde dopamin agonisti kabergolin ile baskılanabilmektedir. Süt sentezinin azaltılmasıyla involüsyon süreci hızlandırılarak kuru dönem mastitis insidansı azaltılabilir. Sunulan çalışmada, yüksek süt verimli ineklerde ani kuruya çıkarma sırasında kabergolin uygulamasının meme involüsyonu, kuru dönem mastitis insidansı ve bazı biyokimyasal parametrelere etkileri araştırılmıştır. Klinik olarak sağlıklı, herhangi bir reprodüktif ve meme patolojisi bulunmayan 39 baş Holstein Friesian ırkı inek rastgele üç gruba ayrılmıştır: Meme içi kabergolin (MK; n=13; 5,6 mg/5 mL sağ arka meme başından infüzyon) grubu, kas içi kabergolin (KK; n=13; 5,6 mg/5mL kas içi enjeksiyon) grubu ve kontrol (KO; n=13; herhangi bir uygulama yapılmadı) grubu. Kabergolin (Velactis®, Ceva, Fransa) uygulamaları kuruya çıkartılma günü son sağımdan hemen sonra yapıldı (0. saat). Tüm ineklerden 0., 2., 4., 6., 12. saatlerde ve 1., 2., 4. 7. ve 15. günlerde kan örnekleri alındı. İneklere 0., 12. saatlerde, 1-7. günlerde ve 15. günde meme ölçümleri ve süt sızıntısı takibi yapıldı. İnvolüsyonun tedavi gruplarında 12 saatte ve 1. günde KO’ya göre daha hızlı şekillendiği, MK grubunda bu farkın 15. güne kadar devam ettiği belirlendi (P<0,05). İkinci günde süt sızıntısı oranının %7,7 ile MK grubunda; KK (%23) ve KO (%76,9) gruplarına göre daha düşük olduğu (P<0,05), 4. güne kadar bu farkın KO grubu aleyhine olacak şekilde devam ettiği görüldü. Serum prolaktin düzeylerinin tedavi gruplarında uygulamadan sonra 2. güne kadar hızla azaldığı, daha sonra yükselmeye başladığı görüldü (P<0,05). Düşüşün özellikle 12. saate KK grubunda KO ve MK gruplarına göre çok daha hızlı şekillendiği belirlendi (P<0,05). Serum Ca, P ve Mg ölçümlerinde ise uygulanan tedavilerin farklı ölçüm anlarında KO grubuna göre istatistiksel önem yaratacak değişikliklere yol açtığı görüldü. Postpartum dönemde tedavi gruplarındaki klinik mastitis oranları (sırasıyla %0, ve %1,9) KO grubuna (%17,3) göre önemli oranda düşük bulundu (P<0,05). Subklinik mastitis oranları ise MK, KK ve KO için sırasıyla %1,9, %15,3 ve %17,3 olarak (P>0,05) tespit edildi. Sonuçlar, tek doz meme içi kabergolin uygulamasının kuruya çıkarma sürecinde involüsyonu hızlandırarak meme dokusunun enfeksiyonlara karşı daha kısa sürede korunma altına girmesine katkı sağladığını göstermektedir. Kabergolin uygulamasının özellikle yüksek süt verimli ineklerde kuruya çıkarma protokollerine dahil edilmesinin, hayvan refahı ve süt veriminin devamı açısından önemli fayda sağlayabileceği kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kabergolin, Kuruya Çıkarma, Mastitis, Meme İnvolüsyonu, Süt Sızıntısı.