Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tütüncü M. (Yürütücü), ÇETİNER GÜREŞ E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Y.Lisans, 2023 - 2025
KEDİLERDE YAYGIN GÖRÜLEN ÜST SOLUNUM YOLU
HASTALIKLARINDA ETİYOLOJİ VE TEDAVİNİN ARAŞTIRILMASI
Ece GÜREŞ
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Veterinerlik İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
Yüksek Lisans, Mayıs/2025
Danışman: Prof. Dr. Mehmet TÜTÜNCÜ
Kedilerde üst solunum yolu hastalığı (ÜSYH) kliniklerimizde yaygın görülen ve viral ve/veya bakteriyel etkenlerin neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu araştırmada ÜSYH semptomu gösteren kedilerde etiyolojinin araştırılması ve doksisiklin tedavisinin etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlandı. Çalışmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvan Hastanesi’ne ÜSYH’nın klinik bulguları ile getirilen 50 kedi değerlendirildi. Kedilerden tedavi öncesinde orafarenks sürüntü örnekleri alındı. Örneklerde PZR tekniği kullanılarak Feline Herpes Virus (FHV),
Chlamydia (C.) felis, Mycoplasma spp. ve Bordetella (B.) bronchiseptica etkenleri yönünden moleküler analizler yapıldı. Ayrıca, Feline Calici Virus (FCV) antijen varlığı hızlı ELISA test kiti ile incelendi. Kedilere 10 mg/kg/gün dozda 7 gün süresince doksisiklin uygulandı. Tedavi öncesi ve sonrası belirlenen klinik bulguların karşılaştırılması için, hastalık şiddeti skoru (0-3; 0: bulgu yok, hafif, 2: orta ve 3: şiddetli) ve total klinik skorlama (0-5; konjonktivit 1+, blefarospazm 1+, oküler akıntı 1+, hapşırma 1+, nazal akıntı 1+) sistemleri kullanıldı.
Klinik olarak ÜSYH’li kedilerin %70’inde en az bir etkene ait nükleik asit materyali belirlendi (FHV: %22, B. bronchiseptica: %12, Mycoplasma spp.: %4, FHV+B. bronchiseptica: %6, FHV+Mycoplasma spp.: %10, B.
bronchiseptica+Mycoplasma spp.: %6 ve FHV+B. bronchiseptica+Mycoplasma spp.: %10). Total enfeksiyon prevalansının FHV için %48, B. bronchiseptica için %34 ve Mycoplasma spp. için %30 olduğu anlaşıldı. FCV ve C. felis tespit edilmedi. Tedavi öncesine kıyasla, tedavi sonrasında hastalık şiddeti skorunun (2,02±0,71’den
0,89±0,51’e; değişim oranı: %56, p<0,001) ve total klinik skorun (3,52±0,59’den 1,67±0,9’a; değişim oranı: %53, p<0,001) düştüğü belirlendi. Doksisiklin tedavisiyle birlikte %10 mortalite gözlemlendi. Hastalık genç hayvanlarda daha yaygındı (0-6 ay: %60, 6-12 ay: %28 ve 1 yaş üzeri: %12). Araştırılan etkenlerden yönünden, pozitif
hastaların çoğunun aşısız (%62,9) ve negatif hastaların çoğunun aşılı (%73,3) olduğu belirlendi.
Sonuç olarak, bu çalışmada incelenen ÜSYH’li kedilerde FHV prevalansı %48 oranında en yaygındı ve miks enfeksiyon prevalansı %32 bulundu. Doksisiklin tedavisi ÜSYH’li kedilerde %53-56 oranında klinik iyileşme sağladı. Ayrıca, araştırılan etkenler yönünden aşılamanın önemli olduğu anlaşıldı.
Anahtar Sözcükler: Kedi, Üst solunum yolu hastalığı, Etiyoloji, Tedavi