Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mutlu A. (Yürütücü), Özaydın Ö., İlhan A.
Kalkınma Ajansı, 2011 - 2011
Ülkemizde 1950’li yıllarla başlayan, 1980 ve 1990’lı yıllarla ivme kazanan kentleşme, önemli bir
süreç ve sorun kaynağı durumundadır. Özellikle göç alan kentlerin “metropol” niteliği
kazanmasıyla, buralarda çok farklı sosyo-kültürel ve ekonomik sorunlar ortaya çıkmıştır. Bunlar
içinde kent kültürü ve kentlilik bilinciyle ilgili sorunlar, kentsel yaşam kalitesi bakımından gittikçe
önem kazanmaktadır.
Ülkemizde kentsel yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik olarak 8. Beş yıllık Kalkınma Planı’yla
(BYKP) birlikte bazı politikalar belirlenmiştir. Bu politikalardan birisi “kültürel yozlaşmaya ve değer
yargılarındaki aşınmaya fırsat vermemek amacıyla milli kültürün temel belirleyiciliği çerçevesinde
kent ve kentlilik kültürünün oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılması”dır. Bu yaklaşım, 9.
BYKP’da (2007-2013) da sürmüştür. Bu amaçlar çerçevesinde Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
tarafından 2010-2023 yıllarında gerçekleştirilmesi öngörülen Kentsel Gelişme Stratejisi (KENTGES)
kabul edilmiştir. KENTGES’de kentle ilgili pek çok konunun yanı sıra “kentlilik bilinci, kültür ve
eğitim” konusunda da bir rapor hazırlanmıştır.
Ulusal düzeyde var olan kentleşme sorunları, Samsun’un içinde yer aldığı TR83 Bölgesi için de
geçerlidir. Dolayısıyla, büyük kentlerde kendini gösteren kentlilik bilinciyle ilgili sorunların TR 83
Bölgesi için de geçerli olduğu söylenebilir. Buna karşılık, özel olarak Samsun’da, genel olarak TR83
Bölgesi’nde doğrudan kentlilik bilincini geliştirmeyi hedefleyen politika ve uygulamaların olduğu
söylenemez. Oysa ulusal düzeyde belirlenmiş politikalar, yerel düzeydeki çalışmalarla
desteklendikleri taktirde başarıya ulaşabilirler. Ulusal düzeydeki politikalara paralel olarak, kentsel
yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik faaliyetlerin başlama noktası, bir kentteki sosyo-kültürel
mevcut durumu gerçekçi biçimde tespit etmek olmalıdır. Samsun’da henüz böyle bir analiz
yapılmış değildir. Dolayısıyla, kentlilik bilincini geliştirmek üzere gerçekleştirilebilecek faaliyetler
için temel kaynak yoksunluğu sözkonudur. “Metropol Kent Samsun’da Kentlilik Bilinci Araştırma
Projesi” ile böyle bir yoksunluğun giderilmesine katkı sağlamak hedeflenmiştir.
“Metropol Kent Samsun’da Kentlilik Bilinci Araştırma Projesi” ile metropol bir kent olan
Samsun’daki kentlilik bilinciyle ilgili durum tespit edilerek, hem Samsun’da kentsel yaşam
kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalara kaynak sağlanacak, hem de TR83 ve Karadeniz
bölgesinde bulunan kentlerin benzer araştırmalarda faydalanabileceği veriler ortaya konulacaktır.
Böylece kentsel ve bölgesel düzeyde kentlilik bilincinin gelişmesine katkı sağlanmış olacaktır.
Araştırma, Samsun’da kentlilik bilincini geliştirecek faaliyetler için bir altlık niteliği taşımaktadır.
Araştırma ile Samsun’da kentlilik bilincinin ne durumda olduğuna yönelik bilimsel analizler
yapılmıştır. Bu analizlerden hareketle, kentte kentlilik bilinciyle ilgili ne tür sorunlar olduğu ortaya
konulmuştur.
Bu araştırma, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın (OKA) desteği ile gerçekleştirilmiştir.
Nezaketinden ve projeye duyduğu ilgiden dolayı OKA Genel Sekreteri Sn. Mevlüt Özen’e teşekkür
ederim.
5
Şüphesiz ki toplumsal bilinçle ilgili konuların kentlerin gündeminde yer alabilmesi, kent
yöneticilerinin bunları önemli görmesiyle mümkündür. Bu bağlamda kentlilik bilinciyle ilgili bu
araştırma projesine en başından beri ilgi duyan ve destekleyen Samsun Valisi Sn. Hüseyin Aksoy’a
teşekkür ederim. Ayrıca araştırmanın yürütülmesi sırasındaki ilgilerinden dolayı Samsun Vali
Yardımcısı Sn. Haluk Şimşek’e ve projenin yürütülmesi sürecine katkı sağlayan Samsun Valiliği AB
ve Dış ilişkiler Koordinasyon Birimi İl Koordinatörü Sn. Cevdet Karaca’ya da teşekkür ederim.
Bu araştırma, esas olarak üniversite-kent etkileşiminin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır.
Araştırmanın, Ondokuz Mayıs Üniversitesi adına bir proje olarak OKA’ya sunulmasını kabul eden
başta Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Sn. Prof.Dr. Hüseyin Akan olmak üzere, Sn. Prof.Dr.
Ahmet Bulut’a, Sn. Prof.Dr. Şaban Esen ve Sn.Prof.Dr. Hakan Leblebicioğlu’na teşekkür ederim.
Bir araştırmanın uygulaması, tasarlanmasından daha zordur. Bu projenin uygulanması, şüphesiz
proje ekibinin yoğun biçimde çalışmasıyla ortaya çıkmıştır. Proje ekibinde Araştırmacı olarak görev
alan Arş.Gör. Özgür Özaydın’a yoğun emeği ve bilimsel hassasiyeti için, OMÜ İktisadi ve İdari
Bilimler Araştırma Görevlileri Sn. Dr. Onur Köprülü’ye, Sn. Aslı Yönten’e ve Sn. Dr. Özge Yaka’ya
anket sorularının hazırlanması sürecindeki öneri ve katkılarından dolayı ve Teknik Sekreter olarak
görev yapan OMÜ Proje Ofisi Koordinatörü Sn. Ayfer İlhan’a katkıları için teşekkür ederim.
Son olarak bu araştırmanın yürütülmesi sırasında gerekli baskı işlerini titizlikle gerçekleştiren
Fotokopi Dünyası sahibi Sn. Serhat Türkel’e de teşekkür ederim.
OMÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim elemanları tarafından 3 ay gibi kısa bir sürede
hazırlanmış olan bu araştırma raporunda mutlaka fark edemediğimiz hatalar ortaya çıkacaktır.
Bunların sorumluluğu tamamıyla şahsıma aittir. Okuyucuların bu konudaki tespitlerini iletmeleri,
kuşkusuz raporun yetkinliğine katkı sağlayacak değerli bir fırsattır.