Karadayı A. (Executive), Yıldırım T., Çoban A. Y., Çömlekçi S.
Project Supported by Higher Education Institutions, 2010 - 2013
Mobil telefon gibi elektromanyetik alan (EMA) oluşturan cihazların biyolojik etkilerini belirleyebilmek için in vitro çalışmalar önem taşımaktadır. İn vitro çalışmalar, canlı hücrelerdeki temel mekanizmaları anlayabilmek, fonksiyonel ve yapısal değişimleri analiz etmek için kullanılmaktadır. Bu çalışmada, EMA’ya maruz bırakılan hücre kültürlerinde, zamana ve elektrik alanına veya özgül soğurma oranı (spesific absorption rate- SAR) değerine bağlı olarak değişen hücre kültürlerindeki değişim ve canlı/ölü hücre oranları araştırıldı. Çalışmada, VERO / An10 African green monkey kidney (maymun) 97121501, HEP2 / An1 Human epidermoid larynx carcinoma (İnsan) 92041501 ve HT29 / An1 Human Caucasian colon adenocarcinoma grade II (İnsan) 97042201 hücreleri 5.1V/m, 10.3V/m, 19.5V/m, 40.4V/m ve 56.6V/m elektrik alan değerlerinde 30, 60, 120 ve 180 dakika sürede, 900 MHz ve 1800 MHz Radyo Frekans (RF) radyasyonuna maruz bırakıldı. EMA ölçümü, PMM 8053 Portable Field Meter (Costruzioni Elettroniche Centro Misure Radioelettriche Srl, Italy) ve EP-330 elektrik alan probu ile yapıldı. Hücre kültürleri, 35 mm petri kaplarında etüv içerisindeki Faraday kafesinde RF radyasyonuna maruz bırakıldı. Hücre sıcaklık takipleri ve nümerik dozimetre için, petri kaplarındaki sıcaklık dağılımları Pico model Tip K sıcaklık probları kullanılarak belirlendi. RF radyasyonuna üç hücre hattının maruziyetinde, yaklaşık hücre sıcaklıklarında 1 0C sıcaklık değişimi olmaksızın, düşük SAR değerlerinde (0.05-7W/kg), 30- 180 dakika zaman sürelerinde, VERO hücre hattının hücre sayısında % 0-87.5 oranında azalma, HEP2 hücre hattında %0-300 oranında artış, HT29 hücre hattında % 0-60 oranında artış bulundu. Sonuç olarak, 900MHz ve 1800 MHz RF radyasyonu farklı hücre kültürlerinde farklı etki yapabilmektedir. Bu sonuçların ileri yöntemler kullanılarak biyokimyasal, histolojik ve hücre sayımına bağlı olan daha yeni tekniklerle desteklenmesi uygun gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Radyo frekans radyasyon, Elektrik Alan, VERO, HEP2, HT29.