Mezarlıklar ölülerinin sadece gömülmesi için kullanılan bir yer olmanın dışında, çağlar boyunca ölü kültüyle ilişkilendirilen eğilimler ve gelenekler açısından toplumsal hafızayı canlı tutan önemli yerlerden birisi olmuştur. Ölümle ilgili olarak inanç ve ritüelleri belirleyen ölü kültü; kişisel ya da ailesel isteklerin dışında toplumsal, kültürel, dinsel, bölgesel ve etnik özellikler odağında çeşitlenmiştir. Ölü kültü içinde yer alan değerlerden biri olan mezar ve mezarlıklarda kullanılan dekoratif öğeler; tarihi, mimari, sanatsal, sembolik ve sosyal değerler açısından veriler ortaya koymaktadır. Bu kapsamda Hristiyan inancı ve bu inanca bağlı Katolik mezhebi çerçevesinde gelişen ölü kültü, sanatsal, sembolik yaklaşımlar ile önemli somut örnekler oluşturmaktadır. Bu somut örnekler mezarlıkların kimliklendirilmesine katkı oluşturarak, katolik inancının farklı bir iletişim kanalı ile anlaşılmasına yardımcı olmaktadırlar. Bu çalışma, Porto ve çevresi Katolik mezarlıklarında yer alan dekoratif öğelerin kullanımı üzerine şekillenmiştir. Porto ve çevresinde yer alan onbir farklı Katolik mezarlık incelenmiş, bu mezarlıklarda yer alan farklı teknik ve malzeme ile uygulanmış dekoratif unsurların kullanımı irdelenmiştir. Yöntem olarak öncelikle, dekoratif öğeler azulejo, cam vitray ve heykel olarak bölümlere ayrılmıştır. Bu mezarlarda farklı teknik ve malzemelerin kullanımı ile Katolik inancının ölüm olgusu, mezarlık gelenekleri kapsamında değerlendirilmiştir. Ayrıca dekoratif unsurlarda sıklıkla kullanılan Katolik inancı temelinde gelişen sembollerin ne olduğu ve bunların anlamları üzerine değerlendirilmeler yapılmıştır.
The cemeteries, apart from being places used only for the burial of the dead, have been one of the important places that keep the social memory alive in terms of trends and traditions associated with the cult of the dead throughout the ages. The cult of the dead that determines beliefs and rituals in relation to death is diversified in terms of communal, cultural, religious, regional, and ethnic characteristics, aside from personal or familial wishes. As a value included in the cult of the dead, the decorative elements used in tombs and cemeteries reveal historical, architectural, artistic, symbolic, and social values. In this context, the cult of the dead, which developed within the framework of the Christian faith and the Catholic sect, constitutes important concrete examples with artistic and symbolic approaches. These concrete examples contribute to the identification of cemeteries and help the Catholic faith be understood through a different communication method. The aim of this research is to evaluate the use of decorative items in Catholic cemeteries in Porto and its surroundings on the axis of Catholic belief. This study examined eleven Catholic cemeteries in Porto and its surroundings, and the use of decorative elements applied with different techniques and materials in these cemeteries were examined and visualized. In terms of method, first, the decorative elements were divided into azulejo, stained glass, and sculpture. The use of different techniques and materials in these tombs and the death phenomenon of the Catholic faith were evaluated within the scope of cemetery traditions. In addition, the symbols that had been developed based on the Catholic faith, frequently used in decorative elements, and their underlying meaning were evaluated.
