Gökçimen S. Ş., İpek Y., Ozen T., Demirtaş İ., Behçet L.
KSU TARIM VE DOGA DERGISI-KSU JOURNAL OF AGRICULTURE AND NATURE, cilt.29, sa.1, ss.40-50, 2025 (ESCI)
Özet
Prangos türleri kimyasal bileşenlerinden dolayı yıllardır çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. Türkiye’nin doğusu, yerel olarak endemik tür olan Prangos aricakensis'e ev sahipliği yapmaktadır. Bu çalışma, daukosterol molekülünün P. aricakensis gövde kısmından izole edildiği ilk çalışmadır. Daukosterol'ün yapısı 1D ve 2D NMR analiziyle belirlenmiştir. Daukosterol’ün antibakteriyel, immün sistemi güçlendirici ve anti-kanser gibi birçok alanda etkisinin araştırıldığı bilinmektedir. Molekülün in vitro antibakteriyel aktivitesi ve in silico antibiyotik hedef proteinlerle öngörülen moleküler yerleşimi üzerine çalışmalar yürütülmüştür. Standart antibiyotiklerle karşılaştırıldığında, daukosterol Bacillus cereus'a (512 μg/mL) ve Listeria monocytogenes'e (1024 μg/mL) karşı iyi etkilere sahip çıkmıştır. Ayrıca, daukosterol (512 μg/mL) ve amoksisilin (512 μg/mL), Enterococcus faecalis ve Klebsiella pneumoniae'ye karşı karşılaştırılabilir etkinlik göstermiştir. Bilgisayar ortamında Daukosterol’ün antibakteriyel etkisini tahmin etmek için daukosterol’ün DD-peptidaz ve giraz (antibiyotik hedef proteinleri) ile moleküler yerleştirme etkileşimleri incelendi ve kontrol antibiyotik olarak tetrasiklinin bu hedef proteinlerle olan etkileşimleri ile karşılaştırıldı. Daukosterol ve DD-peptidaz -9.00 kcal/mol ile çok iyi bağlanma afinitesi gösterirken daukosterol ve giraz ise -8.90 kcal/mol ile iyi bir etkileşime sahip görünmektedir. Sonuçlar daukosterol molekülünün antibiyotik hedef proteinlerle etkileyici etkileşimlere sahip olduğunu ve in vitro antibakteriyel reaktif olarak kullanılabileceğini gösterdi.