Akademik Veri Yönetim Sistemi
25. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’, Ankara, Türkiye, 16 - 19 Mayıs 2024
Kariyer psikolojik danışması ve rehberliği hizmetleri bireylerin yaşam boyu ihtiyaç duyabileceği hizmetler olmakla birlikte Türkiye’de ağırlıklı olarak okul sisteminde verilmektedir. Bu nedenle Türkiye’deki psikolojik danışmanların çok büyük bir kısmı okullarda çalışmakta ve öğrencilerin kariyer gelişim görevlerini başarı ile tamamlamalarında ve özellikle kritik aşamalarda bir sonraki eğitim kademesi için planlama yapmalarında ve iş dünyasına başarılı bir şekilde geçmelerinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu süreçte okul psikolojik danışmanları, kariyer psikolojik danışmanlığına özgü yöntem ve tekniklerden yararlanarak öğrencilerin kariyer gelişimlerine katkı sağlayabilmektedirler. Bu kapsamda öğrencilere nitelikli bir hizmet sunmada okul psikolojik danışmanlarının mesleki yeterlilik düzeyleri, kariyer psikolojik danışmasına yönelik tutumları, kariyer psikolojik danışmanlığında kullanılan yöntem ve tekniklere ilişkin algıları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlükler gibi durumlar ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla okul psikolojik danışmanlarının kariyer psikolojik danışmanlığıyla ilgili olarak tüm bu bileşenlere ilişkin görüş ve düşüncelerinin incelenmesinin okullarda verilen mesleki rehberlik ve kariyer psikolojik danışma hizmetlerinin geliştirilmesine önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda bu araştırmada, okul psikolojik danışmanlarının yukarıda sıralanan durumlara ilişkin düşüncelerini incelemeyi ve bu sayede okullardaki kariyer psikolojik danışmanlığı hizmetlerini geliştirmede ne gibi müdahalelerin gerektiğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda yedi ortaokul ve sekiz lise olmak üzere devlet okullarında çalışan 15 okul psikolojik danışmanı ile yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Katılımcıların yaşları 26 ile 53 arasında değişmektedir ve yedi katılımcı eğitim durumunu yüksek lisans olarak belirtmiş, sekiz katılımcı ise herhangi bir lisansüstü eğitim almadıklarını ifade etmişlerdir. Katılımcıların mesleki deneyimleri incelendiğinde ise çalışma sürelerinin dört ile 31 yıl arasında değiştiği görülmektedir. Katılımcılarla yapılan görüşmelerin analizi sonucunda üniversite eğitiminde kariyer psikolojik danışmasına yönelik geliştirilmesi gereken durumlar, okullarda kariyer psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi ve okul psikolojik danışmanlarında kariyer psikolojik danışmasına ilişkin artırılması gereken beceriler olmak üzere üç tema ortaya çıkarılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bu temalar ve temalar altında toplanan kodlar alanyazına dayalı olarak tartışılmış ve hem psikolojik danışman eğitimcilerine hem de okul psikolojik danışmanlarına yönelik çeşitli öneriler geliştirilmiştir.