Temel Bileşenler Analizi Kullanılarak Fındık Bahçesi Toprak Özelliklerine Farklı Sulama Yönetimlerinin Etkilerinin Değerlendirilmesi


EREN E., KÜÇÜK E. E., İÇ S., Sağlam M.

Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, cilt.39, sa.1, ss.87-112, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.7161/omuanajas.1384558
  • Dergi Adı: Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.87-112
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İklime en duyarlı meyve türlerinden birisi olan ve yetişmesi için belirli iklim koşullarına gereksinim duyan fındık, genel olarak ortalama yıllık yağış miktarının 800-1000 mm arasında olduğu belirli bir kuzey enlemde yetiştirilmektedir. Fındık, ayrıca yarı kurak ve kurak iklim bölgelerinde yetiştirildiğinde veya yetiştirildiği bölgenin yağış rejiminde düzensizlikler meydana geldiğinde sulamaya gereksinim duyabilmektedir. Mevcut çalışma, Samsun ili Terme ilçesinde kurulmuş bir fındık bahçesinde toprak özellikleri üzerine dört farklı sulama suyu düzeyinin (Kontrol, % 70 sulama, % 100 sulama, %130 sulama) etkilerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. Çalışmadaki değişkenlik kaynaklarının (sulama suyu yönetimi ve toprak örnekleme derinliği) etkileri iki yönlü varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Ayrıca sulama suyu yönetimleri ve toprak örnekleme derinliklerinin kombine etkileri, temel bileşenler analizi ile incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, çalışma alanı toprak özellikleri üzerine en yüksek etkileri ortaya koyan uygulamanın %70 sulama suyu yönetimi olduğunu göstermiştir. Kontrol ve %130 sulama suyu uygulamaları ise en düşük istatistiksel etkileri ortaya koyan sulama yönetimleri olmuşlardır. Çalışmada elde edilen sonuçlar sonrasında %70 sulama suyu düzeyi uygulamasının, çalışmanın yürütüldüğü fındık bahçesi toprak özelliklerinin gelişimi için en uygun sulama yönetimi olduğu önerilmiştir.
Hazelnut, one of the most climate-sensitive fruit species and requires certain climatic conditions to grow, is generally grown in a certain northern latitude with an average annual rainfall of 800-1000 mm. The hazelnut may also need irrigation when being grown in semi-arid and arid climate regions or when there are irregular rainfall regimes in the region where it is grown. The current study was carried out to investigate the effects of four different irrigation water levels (control, 70% irrigation, 100% irrigation, 130% irrigation) on soil properties in a hazelnut orchard created in the Terme district of Samsun province. The effects of the sources of variability in the study (irrigation water management and soil sampling depth) were evaluated by two-way ANOVA analysis. Also, the combined effects of irrigation water managements and soil sampling depths were investigated by principal component analysis. The results showed that the application with the highest impact on the soil properties of the study area was 70% irrigation water management. The control and 130% irrigation water practices were the irrigation managements that revealed the lowest statistical effects. After the results obtained from the study, it was suggested that applying 70% irrigation water level is the most suitable irrigation management for developing soil properties of the hazelnut orchard where the study was conducted.