İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiksel Düşünme Süreçlerinin İncelenmesi


UZUN N., TOPAN B., DEMİR A., ÇELİK D.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.38, no.1, pp.266-282, 2019 (Peer-Reviewed Journal) identifier

Abstract

Bu çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel düşünmesüreçlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımıyla gerçekleştirilen çalışma birdurum çalışmasıdır. Çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin İlköğretim MatematikÖğretmenliği programı ikinci sınıfında öğrenim gören 7 öğretmen adayı oluşturmaktadır.Katılımcıların seçiminde farklı akademik başarı seviyesinde olma ve gönüllü olma ölçütlerine dikkatedilmiştir. Veri toplama aracı olarak öğretmen adaylarını matematiksel düşünme süreçlerindengeçmeye teşvik edecek şekilde düzenlenmiş açık uçlu bir problem kullanılmıştır. Problemin çözümükâğıt üzerinde yapıldıktan sonra her bir öğretmen adayıyla birebir mülakat yapılmıştır. Bumülakatlarda adaylardan cevaplarını gerekçelendirmeleri istenmiştir. Öğretmen adaylarınınproblemin çözümüne ilişkin verdiği cevaplar betimsel analiz ile incelenmiş ve Mason, Burton veStacey’ in ifade ettiği matematiksel düşünme süreçlerine göre analiz edilmiştir. Bu süreçler örnekdurumlar üzerinde çalışma, genelleme yapma, varsayımda bulunma ve doğrulama ve ikna etmedir.Çalışma sonucunda matematiksel düşünme süreçlerinde öğretmen adaylarının eksiklikleri olduğuortaya çıkmıştır. Özel durumlar üzerinde çalışma sürecinde öğretmen adaylarının tamamı sadeceproblemde verilen özel durumlarla sınırlı kalmışlardır. Adayların çoğu inceledikleri örnekdurumlardan hareketle problemin içerdiği örüntüyü ortaya koymaya yönelik genellemeyapmışlardır. Bu genellemelerden bir yargıya varmak amacıyla varsayımda bulunmuşlar, hatta bazıadaylar birden çok varsayım ortaya atmışlardır. Bununla birlikte adayların hiçbirisi matematikseldüşünme sürecinin son basamağı olan varsayımların doğrulamasını yapamamışlardır. Bu sonuçlardoğrultusunda ilgili alanda araştırma yapacak araştırmacılara bazı önerilerde bulunulmuştur.