DİVAN ŞAİRLERİNİN ŞİİRLE İLGİLİ BENZETME VE İSTİARELERİ


BAYRAM Y.

Mavi Atlas, cilt.0, sa.7, ss.1-35, 2016 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 7
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: Mavi Atlas
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-35
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Divan şairlerinin poetikalarıyla ilgili çalışmalarda son yıllarda bir artış görülmektedir. Önceleri divan şairlerinin poetikaları konusunda, kendi değerlendirmeleri yerine modern araştırmacıların değerlendirmeleri dikkate almmaktaydı. Günümüzde söz konusu çalışmaların artmasıyla, divan şairlerinin dogrüdan kendi görüş ve dege lendirmeleri esas alınmaya başlanmıştır. Bu makale ile divan şairlerinin poetikalarının belirlenmesi çalışmalarına bir katkı amaçlanmaktadır. Bunun için doğrudan divan şairlerinin görüş ve değerlendirmeleri esas alınmıştır. Bu bağlamda 16. yüzyılın önemli 11 divan şairi örneklem olarak belirlenmiştir. Söz konusu şairlerin divanları mısra mıs taranmış; elde edilen bilgi ve bulgular sınıflandırılarak değe lendirilmiştir. Makalenin eksenini, divanı taranan şairlerin şiirle ilgili benzetmeleri oluşturmaktadır. Şüphesiz bu benzetmelerin bir bölümü teşbih, bir bölümü de istiâre yoluyla oluşturulmuştur. Söz konusu benzetmeler, divan şairlerinin şiiri sürekli çiçek, su, inci, meyve, amber gibi olumlu kavram ve ögelerle ilişkilendirdiklerini göstermektedir. Diğer taraftan makalede yer verilmiş olan örnek şiirle ve bunlara ilişkin değerlendirmeler, divan şairlerinin kendi bakış açıları ve kültürel altyapılarıyla uyumlu bir poetikaya sahip olduklarına işaret etmektedir. Dolayısıyla poetika eksenli çalışmalarda tutarlı sonuçların ortaya konabilmesi için divan şairlerinin görüşlerinin de dikkate alınması zorunlu hâle gelmiştir.
In recent years, an increase is seen on studies about divan poets' poeticas. In the beginnig, modernresearchers' evaluations are considered instead of divan poets' own evaluations about divan poets'poeticas. Divan poets' own opinions and evaluations are started to be considered With increasingmentioned the studies.In this article, contribution to the studies of determination of divan poets' poeticas' is intended.Therefore, divan poets' opinions and evaluations are considered directly. In this context, 11 divan poets of16th century are determined as sample. Mentioned poets' divans are scanned stave by stave; obtainedinformations and documents are evaluated with classification.Divan poets' similes about poem which are scanned are made article's axis. Of course, some part of thesesimiles are created with analogy, some are created with metaphor. Mentioned similes show that divanpoets are associated the poem with affirmative concepts and elements such as flower, water, pearl, fruit,ambergris.On the other hand, sample poems and evaluations in article are pointing that divan poets have poeticawhich are compatible with their own perspectives and cultural infrastructure. Because of that, consideringdivan poets' opinions is compulsory for producing consistent results in studies with poetica axis.