Jeopolitik Risk Endeksi ile Sektörel Endeks Getirileri Arasındaki İlişki


Irmak F.

Abant Sosyal Bilimler Dergisi, vol.25, no.2, pp.1004-1028, 2025 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 25 Issue: 2
  • Publication Date: 2025
  • Doi Number: 10.11616/asbi.1658368
  • Journal Name: Abant Sosyal Bilimler Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.1004-1028
  • Ondokuz Mayıs University Affiliated: Yes

Abstract

Çalışmada, 2000/1-2024/9 dönemleri arası Türkiye GPR endeksi ile sektörel endeks getirileri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi belirlenmiştir. PNARDL analizi sonucunda, kısa dönemli şokların uzun dönemde giderildiği belirlenmiştir. GPR endeksinde yaşanan pozitif şokların sektörel endeks değerlerini azalttığı, negatif şokların ise artırdığı tespit edilmiştir. Wald testi sonucunda GPR endeksi ile sektörel endeks arasında asimetrik ilişki olduğu belirlenmiştir. Her bir sektör için PNARDL analiz sonuçları incelendiğinde, kısa vadede jeopolitik risklerde artışın birçok sektörde düşüşe neden olduğu, jeopolitik risklerdeki kısa vadeli negatif şokların ise daha az sayıda sektörü etkilediği belirlenmiştir. Uzun vadede, sadece jeopolitik risklerdeki artışların bazı sektörler üzerinde negatif etkisi olduğu tespit edilmiştir. Jeopolitik risklerdeki pozitif şoklar ile sektörel endeks arasında çift yönlü ve negatif jeopolitik risk ile sektörel endeks arasında sektörel endeksten jeopolitik riske doğru olduğu nedensellik tespit edilmiştir.

Çalışmada, 2000/1-2024/9 dönemleri arası Türkiye GPR endeksi ile sektörel endeks getirileri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi belirlenmiştir. PNARDL analizi sonucunda, kısa dönemli şokların uzun dönemde giderildiği belirlenmiştir. GPR endeksinde yaşanan pozitif şokların sektörel endeks değerlerini azalttığı, negatif şokların ise artırdığı tespit edilmiştir. Wald testi sonucunda GPR endeksi ile sektörel endeks arasında asimetrik ilişki olduğu belirlenmiştir. Her bir sektör için PNARDL analiz sonuçları incelendiğinde, kısa vadede jeopolitik risklerde artışın birçok sektörde düşüşe neden olduğu, jeopolitik risklerdeki kısa vadeli negatif şokların ise daha az sayıda sektörü etkilediği belirlenmiştir. Uzun vadede, sadece jeopolitik risklerdeki artışların bazı sektörler üzerinde negatif etkisi olduğu tespit edilmiştir. Jeopolitik risklerdeki pozitif şoklar ile sektörel endeks arasında çift yönlü ve negatif jeopolitik risk ile sektörel endeks arasında sektörel endeksten jeopolitik riske doğru olduğu nedensellik tespit edilmiştir.