Bu çalışmada, Bafra’nın en özgün ve gösterişli tarihi evlerinden biri olan Yıldız Evi’nin sanat ve mimarlık tarihi bağlamında tanıtılarak değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıntılı bir şekilde incelenerek belgelenen yapının geleneksel Bafra konutları içindeki konumu, Osmanlı konut mimarisindeki yeri hususu değerlendirilmiştir. Zemin katı dükkân, üst katları bağımsız konut olarak tasarlanıp inşa edilen üç katlı Yıldız Evi, merkez Gazipaşa Mahallesi’nde bulunmaktadır. Vaktiyle Rum bir aile tarafından yaptırılan yapı, kısmen küçük çaplı hasar görmekle birlikte, özgün görünümünü ve mimari bütünlüğünü büyük ölçüde korumaktadır. Yapım sistemi ve süsleme özellikleri, yapının 1880’li yıllar ile 1910 yılı arasında yapılmış olabileceğine işaret etmektedir. İnşa edildiği dönemin mimari özelliklerini yansıtan konut, Bafra’nın en özgün ve gösterişli evlerinden biridir. Yıldız Evi, geleneksel Bafra konutlarında görülen en yaygın tip olan kâgir yığma yapım sistemli bir yapıdır. Yamuk dörtgen şeklindeki köşe parselde yapılan ve iki cephesi sokağa açılan Yıldız Evi, sokak perspektifi bağlamında estetik haz uyandıran, ilgi çekici dekoratif ayrıntılar içeren simetrik ve dengeli bir cephe düzenine sahiptir. Yapı, 19. yüzyıl sonrası geleneksel Türk konutlarının büyük çoğunluğuna hakim olan iç sofalı düzenin baskın olduğu Bafra konutlardan biridir. Plan birimlerinin yamuk dörtgen şeklindeki parsel üzerine yerleştirilmesi, mekânlar arası geçiş/ilişki, işlev ve cephelerle bağlantı bakımından yapı, son derece başarılıdır. Yıldız Evi’nin cephe tasarımı, cephe elemanlarının biçim dili, cephelerde yer alan taş ve sıvalı kabartma bezemeler, dönemin birçok yapısını şekillendiren Batı Yeni Klasiği ve Türk Ampiri üslup etkileri taşımaktadır. Geleneksel Bafra evleri bağlamında, Yıldız Evi, cephe elemanlarının tür çeşitliliği ve dekoratif unsurların yoğunluğu bakımından en dikkat çeken örneklerden biridir.
In this study, it is aimed to introduce and evaluate Yıldız House, which is one of the most original and ostentatious historical houses of Bafra and registered as a 2nd Group building, in the context of art and architecture history. The position of the structure, which was examined and documented in detail in traditional Bafra houses, and its place in Ottoman house architecture were evaluated. The three-storey Yıldız House, which was designed and built as a shop on the ground floor and as an independent residence on the upper floors, is located in the central Gazipaşa District. The building, which was once built by a Greek family, is partially damaged, but preserves its original appearance and architectural integrity to a large extent. The construction system and decoration features indicate that the building may have been built between the years 1880 and 1910. Reflecting the architectural features of the period in which it was built, the residence is one of the most original and ostentatious houses of Bafra. Yıldız House is a building with masonry construction system, which is the most common type seen in traditional Bafra houses. Yıldız House which was built on a trapezoidal corner plot and opens to the street on two sides, has a symmetrical and balanced façade with interesting decorative details that arouse aesthetic pleasure in the context of street perspective. The building is one of the Bafra houses, where the interior sofa layout dominates the majority of traditional Turkish houses after the 19th century. The building is extremely successful in terms of placing the plan units on a trapezoidal parcel, transition/relationship between spaces, function and connection with the facades. The facade design of Yıldız House, the language of the facade elements, the stone and plaster relief decorations on the facades bear the influences of the Western New Classical and Turkish Empiric style that shaped many buildings of the period. In the context of traditional Bafra houses, Yıldız House is one of the most striking examples in terms of the variety of facade elements and the density of decorative elements.
