Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi, Elazığ, Türkiye, 2 - 03 Mayıs 2023, ss.105-112, (Tam Metin Bildiri)
Bu çalışma, Osmanlı dönemi Türk müziği bestekarı ve Tanbur virtüözü Tanburi Cemil Bey'in Hicaz
makamındaki taksimlerine odaklanarak, bu eserlerin Arel-Ezgi-Uzdilek müzik teorisi sistemi ile
ilişkisini incelemektedir. Hicaz makamı, Türk sanat müziği ve halk müziği repertuvarında önemli bir
yer tutan, özellikle duygusal ve dramatik eserlerde tercih edilen bir makamdır. Arel-Ezgi-Uzdilek
sistemi ise, 20. yüzyıl başlarında Türk müziği teorisinde önemli bir dönüm noktası olan ve batı müziği
ile Türk müziği arasında bir köprü görevi gören bir sistemdir.
Çalışma, Tanburi Cemil Bey'in Hicaz makamındaki taksimlerinin perdelerini ve bu perdelerin Arel-
Ezgi-Uzdilek sistemi ile nasıl bir ilişki içinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, taksimlerin
icraları perde baskıları açısından analiz edilmiş ve Arel-Ezgi-Uzdilek sistemindeki karşılıkları
belirlenmiştir.
Çalışmada, Tanburi Cemil Bey'in Hicaz makamındaki taksimlerinin Arel-Ezgi-Uzdilek sistemi ile
olan farklılıkları, sistemdeki perde yapıları ve Hicaz makamının özgün ifade biçimleriyle
açıklanmaktadır. Bu farklılıkların, müzikal yapı ve ifade zenginliği açısından önemli olduğu
vurgulanmaktadır.
Sonuç olarak, bu çalışma, Tanburi Cemil Bey'in Hicaz makamındaki taksimlerinin Arel-Ezgi-Uzdilek
sistemi ile ilişkisini ve bu ilişki bağlamında ortaya çıkan farklılıkları detaylı olarak inceleyerek, Türk
müziği teorisi ve tarihi açısından önemli bir katkı sağlamaktadır. Bu çalışma, gelecekteki araştırmalar
için de bir referans noktası olarak değerlendirilebilir.