ÖLÜM TEMASININ İKONOGRAFİSİ: ANİMASYON FİLM AFİŞLERİNDE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR ÇÖZÜMLEME


Yılmaz A., KIR B.

Sanat & Tasarım Dergisi, sa.15- Özel sayı, ss.565-586, 2025 (ESCI, TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: Sayı: 15- Özel sayı
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.20488/sanattasarim.1804785
  • Dergi Adı: Sanat & Tasarım Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.565-586
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, animasyon film afişlerinde ölüm temasının temsiline odaklanarak, bu temanın göstergebilimsel bir çerçevede nasıl yapılandırıldığını analiz etmektedir. Görsel anlatının kültürel ve sanatsal bağlamları üzerine yapılan araştırmalar, ölüm ikonografisinin tarih boyunca farklı biçimlerde ele alındığını göstermektedir. Özellikle Vanitas ve Memento Mori gibi kavramlarda ölüm, yaşamın geçiciliğini hatırlatan bir unsur olarak işlenmiş, modern popüler kültürde ise bu tema daha çok estetik ve anlatısal bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu çerçevede amaçlı örneklem tekniğiyle seçilen Coco (2017), Corpse Bride (2005) ve The Book of Life (2014) filmlerinin afişleri analiz edilerek, ölüm temasının görsel kodlar aracılığıyla nasıl iletildiği değerlendirilmiştir. Bulgular Coco ve The Book of Life afişlerinde Meksika’nın Día de los Muertos (Ölüler Günü) geleneğinden esinlenerek ölümün neşeli ve hatırlamaya dayalı bir anlatımla sunulduğunu; buna karşın, Corpse Bride afişinde gotik estetiğin ön planda olduğu ve ölümün melankolik bir çerçevede işlendiğini göstermektedir. Çalışma, animasyon film afişlerinin yalnızca tanıtım materyali olmanın ötesinde, kültürel ve anlatısal anlamlar taşıyan önemli göstergeler sunduğunu ve ölüm temasının ikonografik düzeyde nasıl yapılandırıldığını ortaya koymaktadır.
This study analyzes the representation of the theme of death in animated film posters through a semiotic framework. Research on the cultural and artistic contexts of visual narratives indicates that the iconography of death has been portrayed in various forms throughout history. Concepts such as Vanitas and Memento Mori have traditionally depicted death as a reminder of life’s transience, whereas in modern popular culture, this theme has increasingly been utilized as an aesthetic and narrative device. Within this framework, the posters of Coco (2017), Corpse Bride (2005), and The Book of Life (2014) were analyzed using purposive sampling to assess how the theme of death is conveyed through visual codes. The findings reveal that in the posters of Coco and The Book of Life, death is represented in a joyful and commemorative manner, inspired by Mexico’s Día de los Muertos (Day of the Dead) tradition. In contrast, the poster of Corpse Bride highlights Gothic aesthetics, presenting death within a melancholic framework. This study demonstrates that animated film posters serve not only as promotional materials but also as significant indicators carrying cultural and narrative meanings, offering insights into how the theme of death is structured at an iconographic level.