KUTBÜDDÎN ŞÎRÂZÎ'NİN DÜRRETÜ'T-TÂC'INDA DEVİR VE CEM'İ-KÂMİLLER


ÇAKIR A.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.0, sa.37, ss.75-96, 2014 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Safiyyüddîn Urmevî'den sonra Dürretü't-Tâc adlı eserinin bir bölümünü mü-zik teorisine ayıran Kutbüddîn Mahmud Şîrâzî olmuştur. Bu makalemizde Şîrâzî'nin adı geçen eserinde yer alan devir ve cem'i-kâmil adlı dizileri ince-lenmiştir. Onun, günümüzde kullanılan artık ikili A2 aralığının karşılığı olan "h" aralığını ilk kullanan kişi olması; günümüze farklı isimlerle gelen yeni ma-kamların tertibini ortaya koyması; bir sekizli dizilerin tiz taraflarında hem simetrik genişleme yaparak hem de yine tiz tarafta bir sekizli diziye farklı bir dörtlü ilave ederek yeni makamlar oluşturma çabası dikkat çekici unsurlar olmuştur. Bu anlamda, Şîrâzî bu yaklaşım ve buluşlarıyla müziğin gelişimine katkılar sağlayan bir isim olarak anılabilir
Qutbuddin Shirazi discusses some topics of music in one section of his workDurra al-Taj, following the sytle of Safiyuddin Urmawi before him. In this pa-per, we try to analyze the scales named dawr and jam-i kamil in the bookabove mentioned. What is interesting in his work can be put as follows: He isthe first person who used so called "h" distance which is the same with A2?artık ikili?; he seemed to have synthesized new modes ?maqams? thoughthey handed down to us with different names; moreover he attempted togenerate different maqams by adding symmetricalnotes and four notesscales above to basic eight notes scales. From this perspective, Shirazi can beaccepted as a man of music who made new contributions to the music of hisage