Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni Üzerine Bir İnceleme


TOBAZ F. Y., BAYKAN M.

Terazi Hukuk Dergisi, cilt.0, sa.190, ss.97-106, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 190
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Terazi Hukuk Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.97-106
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye’de hükümet sistemi tartışmaları, siyasilerden akademisyenlere kadar uzanan geniş bir çevrede, uzun zamandır tartı- şılan konular arasında yer almaktadır. Akademik çevrelerde ve kamuoyunda sürüp giden bu tartışmalarda parlamenter sistem, yürütmenin güçsüzlüğü ve istikrarsızlığı, sistemin koalisyon hükümetleri sebebi ile rejim tıkanıklarına sebep olması gibi gerek- çelerle eleştirilmiş ve başkanlık veya yarı başkanlık sistemlerinin Türkiye’ye uygun olup olmadığı ele alınmıştır. Bu tartışmaların sonucunda son olarak, 21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Türkiye’nin hükûmet sisteminde bir değişiklik söz konusu olmuştur. Bu anayasa değişikliği ile Türkiye uzun yıllardır hükûmet sis- temi olarak benimsediği ve uyguladığı parlamenter hükûmet sistemini terk etmiş; parlamenter sistem yerine Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak adlandırılan tamamen kendine özgü bir hükûmet sistemini kabul etmiştir. Fakat bu sisteme geçilmesi ile de tartışmalar son bulmamış, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine eleştiriler yöneltilmiş, Cumhuriyet Halk Partisi, İYİ Par- ti, Gelecek Partisi, DEVA Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin aralarında bulunduğu altı parti tarafından parlamenter sis- teme yeniden dönüş önerisi dile getirilmiş; fakat 1982 Anayasası’nın öngördüğü parlamenter sistem modeli tercih edilmemiş, “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olarak adlandırılan bir hükümet sistemi önerisi geliştirilmiştir. Bu çalışmada yürürlükteki hükûmet sistemine alternatif olarak önerilen “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” önerisi incelenecektir.
Debates on the government system in Turkey are among the topics that have been discussed for a long time in a wide circle ranging from politicians to academics. In these ongoing debates in academic circles and the public, the parliamentary system has been criticized for reasons such as the weakness and instability of the executive, the system’s cause of regime blockages due to coalition governments, and whether presidential or semi-presidential systems are suitable for Turkey. As a result of these discussions, there has been a change in the government system of Turkey with the Act No. 6771 Amending the Constitution of the Republic of Turkey dated January 21, 2017. With this constitutional amendment, Turkey abandoned the parliamentary government system that it had adopted and implemented as a government system for many years; Instead of the parliamentary system, it adopted a completely unique system of government called the Presidential System of Government. However, the debates did not end with the transition to this system, criticism was directed against the Presidential Government System, and six parties, including the Republican People’s Party, IYI Party, Future Party, DEVA Party, Felicity Party and Democrat Party, voiced a proposal to return to the parliamentary system, however, the parliamentary system model envisaged by the 1982 Constitution was not preferred, and a proposal for a government system called “Reinforced Parliamentary System” was developed. In this study, the “Reinforced Parliamentary System” proposed as an alternative to the current government system will be examined.