KARADENİZ 13th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES, Sankt-Peterburg, Russia, 21 - 24 July 2023, pp.87-95
ÖZET
Dünyada kronik ruh sağlığı hastalığı tanılı bireylerin yarısından çoğunu kapsayan şizofreni
tanılı bireyler; bilişlerinde, duygularında ve psikososyal durumlarında derin rahatsızlıklar ve
kötüleşme ile karakterize, çoğunlukla tekrarlayan bir tablo sergilerler. Şizofreni tedavisinde
amaç şizofreni tanılı bireylerin göstermiş olduğu hastalık belirtilerinin azalmasının yanı sıra bu
bireylerin işlevselliğini mümkün olduğunca arttırarak tekrarı önlemektir. Bu bireyler hastanede
ve ayakta tedavide önemli ölçüde zaman harcadıklarından, semptomların azalmasını ve genel
yaşam kalitesinin artmasını sağlayan yeni ruh sağlığı müdahalelerine yönelik taleplerde
bulunurlar. Şizofrenide ruminasyon, yeniden değerlendirme ve baskılamanın artan kullanımı;
azalmış duygusal ifade, körelmiş duygulanım, semptomların alevlenmesi ve hastalığın
tekrarlaması ile ilişkilidir. Farkındalık temelli yaklaşımlar, hastalığa ve tedavisine ilişkin içgörü
eksikliğinin giderilmesine ve hastalıkla ilgili kabullün gerçekleşmesine, hastalık yönetimi
davranışlarında iyileşmelere katkı sağlar. Çalışmalar, farkındalık temelli yaklaşımların
şizofreni tanılı bireylerde yeniden hastaneye yatış oranlarını azaltabileceğini, nörobilişsel
yönlerini iyileştirebileceğini ve klinik iyileşmeyi artırabileceğini öz-yeterlik duygularını
artıracağını göstermektedir. Bu nedenle şizofreni tanılı bireylerde farkındalık temelli
yaklaşımların farmakolojik tedaviye destek olarak psikiyatri hemşireliği uygulamalarında
kullanılması ve bu konuda mesleki yetkinliklerin arttırılması için lisans ve lisansüstü eğitim
müfredatına eklenmesi önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Bilinçli farkındalık, hemşire, şizofreni.