Hazırlıksız konuşma stratejileri


Creative Commons License

KURUDAYIOĞLU M., KİRAZ B.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, cilt.0, sa.20, ss.167-189, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Anadili konuşucuları kendi dillerinde çeşitli konuşmalar üretebilirler ancak iyi bir konuşmacı olabilmenin yolu eğitimden geçer. Türkçe eğitimi, öğrencilere konuşmanın en baştan öğretildiği bir süreci kapsamaz. Belirli bir konuşma becerisine sahip olan öğrencilerin hata ve eksikliklerinin birtakım stratejik hamlelerle giderilmesi ve kendilerini sözlü olarak tutarlı ve etkili bir şekilde ifade edebilmelerini sağlamak Türkçe eğitiminin nihai hedeflerinden biridir. Bu hedefe ulaşmada Türkçe öğretmenlerine rehberlik eden ana kaynaklar ise öğretim programı ve ders kitaplarıdır. Konuşma eğitiminin uygulama boyutunu oluşturan konuşma strateji, yöntem, teknik ve etkinlikleri öğretmenlerin öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmede başvuracağı birincil öğretim öğeleridir. Dolayısıyla öğretim programı ve ders kitaplarının çeşitli konuşma durumlarında kullanılabilecek strateji, yöntem, teknik ve etkinlikler çerçevesinde yapılandırılması gerekmektedir. Öğretim programı incelendiğinde konuşma kazanımlarının nitelik ve nicelik açısından yetersiz olduğu, k0nuşma strateji, yöntem ve teknikleri arasında net bir ayrım yapılmadığı ve konuşma stratejilerinin işlevlerine yönelik açıklama getirilmediği görülmektedir. Programda yer alan strateji, yöntem ve tekniklerin yine programda yer alan konuşma türleriyle ilişkilendirilerek ele alınması gereklidir. Programda yer alan hazırlıksız konuşma türüne yönelik hiçbir açıklama getirilmediği, bu türe özgü strateji, yöntem, teknik ve etkinliklere yer verilmediği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı hazırlıksız konuşma ve topluluk önünde konuşma üzerine yapılmış çalışmalarda yer alan konuşma stratejilerini belirlemek, tasnif etmek ve hazırlıksız konuşma stratejileri önerisi sunmaktır. Temellendirilmiş Kuram yöntemi ile gerçekleştirilen çalışmanın inceleme nesnesi olarak 40 çalışma seçilmiş, bu çalışmalar kodlama tekniği aracılığıyla analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda zihinsel konuşma planı yapma, sosyal ve işbirlikli öğrenme ortamlarından yararlanma, bellek geliştirme çalışmaları yapma, heyecan kontrolü çalışmaları yapma ve değerlendirme olmak üzere 5 hazırlıksız konuşma stratejisi önerisinde bulunulmuştur.
Native speakers can produce speeches in their own language, but the way to become a good speaker is through education. One of the ultimate goals of education of Turkish as native language that the students who have a certain speaking skill can correct their mistakes and deficiencies through a number of strategic moves and express themselves verbally in a consistent and effective manner. Speaking strategies, methods, techniques and activities, which constitute the implementing dimension of speech education, are the primary teaching items that teachers will use in developing students' speaking skills. Therefore, the curriculum and textbooks should be structured within the framework of strategies, methods, techniques and activities that can be used in various speech situations. When the curriculum is analyzed, it is seen that there is no clear distinction between speaking strategies, methods and techniques and there is no explanation for the functions of speaking strategies. Also it’s seen that impromptu speaking strategies aren’t included in the curriculum. The aim of this study is to determine and classify speaking strategies in studies about impromptu speaking and public speaking, then offer suggestion of impromptu speech strategies. This study conducted with the Grounded Theory method and 40 studies were selected as the study object. Data were analyzed by coding technique. At the end of the study, 5 unprepared speaking strategies were proposed: making a mental speech plan, benefiting from social and collaborative learning environments, conducting memory development studies, conducting excitement control studies and evaluation.