Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, cilt.23, sa.46, ss.489-534, 2023 (Hakemli Dergi)
Türk İstiklâl Harbi; pek çok komutan, subay, erbaş ve erin büyük fedakârlık örneği
sergiledikleri topyekûn bir savaş oldu. Yaklaşık üç yıl süren mücadelenin en önemli kaynakları;
savaş esnasında yapılan yazışmaları içeren arşiv vesikaları, ordu ve meclis gibi kurumların
resmi yayınları ve dönemin basınına yansıyanlar olarak belirtilebilir. Bunların yanı sıra,
Türk İstiklâl Harbi’ni bizzat cephede yaşayan komutan, subay ve askerlerin tuttukları notlar
ve sözlü anlatımları da bu dönemin anlaşılması manasında oldukça önemlidir. Özellikle
yaşanılan olayların insanî boyutunu tüm çıplaklığıyla ortaya seren bu anılar, Türk İstiklâl
Harbi’nin manevi ve sosyal içerikli ayrıntılarını içerirler. Aslında savaşın teknik ve siyasi
anlatımları yanında; savaş ve insan ekseninde, verilen mücadeleleri sonradan okuyanlar ve
öğrenmek isteyenler için farklı bir boyut ortaya koyarlar.
Ele alınan hatırat Samsunlu bir İstiklâl Harbi gazisine aittir. Mustafa Kemal Paşa’nın
19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışına dair gözlemlerinin de yer aldığı yirmi beş sayfalık
hatırat; Ahmet Naci Efendi’nin Samsun’da Rum çetelerine karşı verdiği mücadeleden silah
arkadaşlarıyla birlikte Eylül 1922’de İzmir’e ulaşmalarına kadar geçen zaman dilimini
konu alır. Çalışma Ahmet Naci Efendi’nin “Samsun’dan İzmir’e” adını verdiği hatıratını ve
Necmeddin (Necmi) Cihan ile babası hakkında yapılan mülakatı içermektedir.