Research Information System
KHOJA AHMED YASAWI 7. INTERNATIONAL CONGRESS ON SCIENTIFIC RESEARCH, Mingachevir, Azerbaijan, 24 - 25 February 2023, vol.3, pp.217-224
ABSTRACT
Since small ruminants (sheep and goats) are among the animal species that adapt to almost all climatic conditions, they have a vast rearing area. Small ruminants transform plants, shrubs, and tree leaves of low nutritional quality, which other farm animals cannot use, into valuable food sources and products in a wide geographical area. Furthermore, they are essential in sustaining life in rural areas, creating employment, providing economic contributions, and reducing the human burden in cities. Due to the characteristics mentioned above, small ruminants make contributions that cannot be overlooked in meeting the demand of the increasing human population for quality nutrients and organic products. Sheep and goats, grown extensively based on pasture and grazing, are intertwined with climatic conditions. The failure of the temperature regulation mechanism, which keeps the body temperature of a warm-blooded animal within the normal range, is defined as heat stress. Although they are less sensitive to climate change than other farm animals, they are also affected by these changes. Heat stress is the most important of the climatic changes that are effective on animals. Heat stress is the most important climatic stress factor that negatively affects livestock and sometimes even threatens the life of animals. The temperature ranges in which an animal can regulate its body temperature with the lowest effort are defined as the comfort temperature range. The temperature values at which sheep and goats can live without being exposed to stress (12-32°C for sheep, 12-24°C for goats) are different and goats are more tolerant than sheeps. Heat stress directly and indirectly affects the metabolic and physiological adaptation of sheep and goats, causes a decrease in yield, and makes them more susceptible to diseases. Although there are differences depending on the animals' morphological, physiological, and genetic structures, the effects of heat stress cause more negativity in high-yielding animals due to the close relationship between metabolic heat production and production level. In this review, the effects of heat stress on the metabolism, welfare and productivity of sheep and goats and the measures that can be taken with environmental and genetic improvement against heat stress in animals of these species are examined.
Keywords: Sheep, Goat, Welfare, Production, Heat Stress, Climate Change
ÖZET
Küçükbaş hayvanlar (koyun ve keçiler) yeryüzündeki hemen hemen tüm iklim koşullarına uyum sağlayabilen hayvan türlerinden oldukları için geniş bir yetiştirme alanına sahiptirler. Küçükbaş hayvanlar, diğer çiftlik hayvanlarının kullanamadığı besin kalitesi düşük bitki, çalı ve ağaç yapraklarını geniş bir coğrafi alanda değerli besin kaynaklarına ve ürünlere dönüştürürler. Ayrıca, kırsalda yaşamın sürdürülmesi, istihdam yaratılması, ekonomik katkı sağlanması ve kentlerdeki insan yükünün azaltılması açısından önemlidir. Küçükbaş hayvanlar, yukarıda belirtilen özellikleri nedeniyle artan insan nüfusunun kaliteli besin ve organik ürünlere olan talebinin karşılanmasında göz ardı edilemeyecek katkılar sağlamaktadır. Yoğun olarak mera ve otlatmaya dayalı olarak yetiştirilen koyun ve keçiler, iklim koşulları ile iç içedir. İklim değişikliğine karşı diğer çiftlik hayvanlarına göre daha az duyarlı olmalarına rağmen bu değişikliklerden de etkilenirler. Hayvanlar üzerinde etkili olan iklim değişikliklerinin en önemlisi sıcaklık stresidir. Sıcakkanlı bir hayvanın vücut ısısını normal sınırlar içinde tutan ısı düzenleme mekanizmasının bozulması sıcaklık stresi olarak tanımlanmaktadır. Sıcaklık stresi, çiftlik hayvanlarını olumsuz yönde etkileyen ve hatta bazen hayvanların yaşamını tehdit eden en önemli iklimsel stres faktörüdür. Bir hayvanın, vücut sıcaklığını en düşük çabayla düzenleyebildiği sıcaklık aralıkları, konfor sıcaklık alanı olarak tanımlanmaktadır. Koyun ve keçilerin strese maruz kalmadan yaşayabilecekleri sıcaklık (Koyun için 12-32 C° iken, keçi için 12-24C°) değerleri farklıdır ve keçiler koyunlara göre daha toleranslıdırlar. Sıcaklık stresi koyun ve keçi metabolik ve fizyolojik uyumunu doğrudan ve dolaylı olarak etkilemekte, verimde düşüşe neden olmakta ve hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirmektedir. Hayvanların morfolojik, fizyolojik ve genetik yapılarına bağlı olarak farklılıklar olmakla birlikte, metabolik ısı üretimi ile üretim düzeyi arasındaki yakın ilişki nedeniyle yüksek verimli hayvanlarda sıcaklık stresinin etkileri daha fazla olumsuzluklara neden olmaktadır. Bu derlemede, sıcaklık stresinin koyun ve keçilerin metabolizması, refah ve verimi üzerine etkileri ile bu türlerdeki hayvanlarda sıcaklık stresine karşı çevresel ve genetik iyileştirme ile alınabilecek tedbirler incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Koyun, Keçi, Hayvan Refahı, Verim, Sıcaklık Stresi, İklim Değişikliği