Research Information System
XXII. International Balkan and Near Eastern Congresses Series on Economics, Business and Management, Ohrid, Macedonia, 12 October 2024, (Full Text)
Teknolojide
yaşanan gelişmeler ve sanayileşme ile enerjiye olan talep her geçen gün daha
fazla artırmaktadır. Petrol gibi fosil yakıt kaynakları hala işletmeler için
ana enerji kaynaklarından olmaya devam etse de bu kaynakların sınırlı olması,
karbon emisyonları ve çevresel kirlilik gibi olumsuz etkilerinin bulunması
temiz enerji ve sürdürülebilirlik odaklı şirketlere olan ilgiyi artırabilir.
Ayrıca enerji piyasalarındaki dalgalanmalar enerji fiyatlarını ve yatırım
kararlarını etkileyerek tüm ekonomik faaliyetlere etki edebilir. Bu nedenle
Brent Petrol fiyatları, Küresel Enerji Belirsizliği ve Temiz Enerji Endeksindeki
değişimlerin BİST Sürdürülebilirlik Endeksine etki edebileceği düşünülmektedir.
Bu çalışmada hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji üreten
ve/veya bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin performansını ölçen S&P
Küresel Temiz Enerji Endeksi (S&P Global Clean Energy Index), Enerji
Belirsizliği Endeksi ve Brent Petrol fiyatlarının, BİST Sürdürülebilirlik
endeksine etkisi, Granger Nedensellik ve Etki-Tepki (Impulse-response) analizi
ile araştırılmıştır. Çalışmada Aralık 2014-Ekim 2022 dönemine ait aylık veriler
kullanılmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre BİST Sürdürülebilirlik
endeksi ile S&P Küresel Temiz Enerji Endeksi (GCEI) ve Küresel Enerji Belirsizlik
Endeksi (GEUI) arasında tek yönlü nedensellik bulunurken, BİST Sürdürülebilirlik
endeksi ile Brent Petrol arasında çift yönlü nedensellik tespit edilmiştir.
Etki tepki analizinden elde edilen bulgulara göre Brent Petrol getirisindeki
bir standart sapmalık şokun BİST Sürdürülebilirlik Endeksi üzerinde etkisi 7.
dönemde görülmektedir. S&P Küresel Temiz Enerji Endeks getirisindeki bir
standart sapmalık şokun ise BİST Sürdürülebilirlik Endeksi üzerindeki etkisi 1.
dönemdedir. Bu etki 1. dönemden sonra tamamen ortadan kalkmaktadır. Küresel
Enerji Belirsizlik Endeksi getirisindeki bir standart sapmalık şokun BİST Sürdürülebilirlik
Endeksi üzerinde etkisi 2. dönemde negatif yönlü olarak görülmektedir.
Dolayısıyla değişkenlerin BİST Sürdürülebilirlik Endeksi üzerinde etkili olduğu
söylenebilmektedir. Bu değişkenler arasındaki ilişkinin anlaşılması hem
sürdürülebilirlik endeksine hem de enerji piyasalarına yatırım yapanlar için
yatırım stratejileri ve risk yönetimi açısından değerli bilgiler sağlayacaktır.