Samsun ekolojik koşullarında farklı azotlu gübre dozlarının, horoz ibiğinin ot ve tohum verimi ile diğer bazı özellikleri üzerine etkisinin incelendiği bu araştırma, 1995 ve 1996 yıllarında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde yürütülmüştür. Denemede A. mategazzianus türüne ait beyaz tohumlu D-337 ve A. cruentus türüne ait-siyah tohumlu D-338 adlı iki horoz ibiği çeşidi kullanılmıştır. Çeşitlere 0, 3, 6, 9 ve 12 kg/da olacak şekilde gübre dozları uygulanmıştır. Her iki yılda da ekim işlemi mayıs ayı sonlarında, ot için hasat süt olum devresinde, tohum için hasat ise bir salkımdaki tohumların %75'den fazlasının olgunlaştığı devrede yapılmıştır. Azot dozu arttıkça çeşitlerin genellikle bitki boyları, bitkide yaprak sayıları ve sap kalınlıkları artmıştır. Bu özellikler yönünden çeşitler arasında da önemli farklılıklar bulunmuştur. Uygulanan azot dozunun artışına paralel olarak, elde edilen kuru ot verimleri artmıştır. D-337 çeşidinden (566 kg/da), D-338'e göre daha yüksek kuru ot verimi alınmıştır. Azot dozlarının artışı ile, çeşitlerin ham protein ve ham kül oran ve verimleri artmıştır. D-338 çeşidinden (167.5 kg/da), D-337'ye göre daha yüksek ortalama tohum verimi alınırken, azot dozlarının tohum verimi üzerine önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Uygulanan azot dozları, ayrıca, tohumların bin tane ağırlıkları ve çimlenme güçlerini de etkilememiştir.
This research in which the effects of different nitrogen fertilizer doses on hay and seed yields and some traits of amaranth were studied, was conducted during 1995 and 1996 growing periods at "Black-sea Regional Agricultural Research Institute". In this study, white seeded D-337 variety (A mategazzianus) and black seeded D-338 variety (A cruentus) with 0, 3, 6, 9 and 12 kg/da nitrogen levels were used. Sowing process was achieved on the end of may both two years. Harvest for hay production was made at milk stage and for seed production at period in which above 75% of seeds in one raceme were at full ripen stage.Plant heights, leaf numbers and stem thickness were increased with increasing nitrogen doses. In terms of these traits, there were significant differencies between the varieties. Hay yield was increased parallel to increases in N doses. Average hay yield obtained from D-337 variety (566 kg/da) higher than D-338. Crude protein and crude ash yields were increased depend on N doses increasing. Higher average seed yield was obtained from D-338 (167.5 kg/da) compare with D-337. There were no significant effect of nitrogen doses on seed yield, 1000-seed weight and germination vigor.
