Akademik Veri Yönetim Sistemi
Unutulmuş Tedaviler, Sema Rakıcı, Editör, Akademisyen Kitabevi, Ankara, ss.187-208, 2024
Antik dünyadan beri var olan Veba insanlık tarihinde kaydedilen en ölümcül salgınları yapmak ve yeryüzünde bilinen ilk pandemiyi oluşturmakla ünlüdür. İlk pandemi olan Justinian vebası Avrupa nüfusunun yarısını (50 milyon), Kara Ölüm adıyla bilinen ikinci veba pandemisi ise 200 milyondan fazla insanı öldürmüş ve dünya tarihine en fazla kırıma yol açan enfeksiyon hastalığı olarak geçmiştir. Tarih boyunca hastalık ve ölümleri etkileyen faktörler arasında;
» Tarım toplumuna geçiş ile hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların (zoonoz) ortaya çıkışı,
» Avcı-toplayıcıdan, yerleşik düzene geçiş sürecinde temiz su bulma güçlüğü,
» Kentlerin kurulmasıyla aile ya da klanların dışındaki insanlarla bir arada yaşamaya başlanması,
» Orta çağ şehirlerinin çok kalabalık oluşu,
» Farklı bölgelerde yaşayan insanlarla ticaret ve iletişimin artması,
» Hijyen koşullarının kötü olması,
» Yoksulluk ve bakımsızlık,
» Kötü yönetim,
» Batıl inançlar,
» Haçlı seferleri başta olmak üzere savaşlar sonucu gelişen büyük salgınlar gelmektedir.
Kitabın bu bölümünde orta çağ Avrupa’sında daha baskın olmak üzere tüm tarih boyunca dünyayı kasıp kavuran bulaşıcı ve salgın hastalıkların başında yer alan vebanın nedenleri, toplumsal düzende yaptığı tahribat, bu hastalık karşısındaki mücadeleler ve alınmaya çalışılan tedbirlerden bahsedilecektir. Ayrıca, vebanın halk sağlığı, sosyal yaşam, inanç ve kavramlar üzerine olan olumsuz etkileri, hekimlerin yaklaşık iki bin yıl süren çaresizliği ve gelecekte alınması gereken önlemlere öncü olabilecek bazı uygulamalara vurgu yapılmıştır.