DOOR THEMED FUNERARY STELE FOUND IN PHAPLAGONIAN HADRIANOUPOLIS


KELEŞ V., ÇELİKBAŞ E.

Turkish Studies (Elektronik), vol.8, no.6, pp.365-376, 2013 (Peer-Reviewed Journal) identifier

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 8 Issue: 6
  • Publication Date: 2013
  • Journal Name: Turkish Studies (Elektronik)
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.365-376
  • Ondokuz Mayıs University Affiliated: Yes

Abstract

Today, Hadrianoupolis is about 3 kilometers east of Eskipazar, Karabük. The studies revealed that there was a settlement in the antique city of Hadrianoupolis from BC 1st century to AD 10th century. Considering the ruins today, it can be said that the city gained quite an important position in Late Roman and Byzantium periods. As a result of the conservation excavations of Ereğli Museum in 2003 sites like Chruch B, and in the scientific excavations in 2006-2008 Church A, Bath A, Bath B and Late Roman Mansion were detected. Although studies on Paphlagonia Region have increased in the recent years, they are not sufficient. The door themed funerary stele widely used in Anatolia and the subject matter of this paper - gives information about the social and economic conditions of Hadrianoupolis. Furthermore, it proves the presence of Phrygian influence on Hadrianoupolis which is open to cultural exchange as to its geographical location. The door theme specially emphasized on the funerary steles is seen as the gate of afterworld, and because of that they were likened to house doors we use in real life. The door theme considered as the gate to the afterworld was a frequent theme not only used in funerary steles but also in rock monuments, ostotheks and sarcophagus. This tradition continued in Roman Empire and ended with Byzantium. From this perspective, at the least, the funerary stele is important for an insight into the Roman period of Hadrianoupolis
Hadrianoupolis, günümüzde Karabük İli, Eskipazar İlçesi'nin yaklaşık 3 km doğusunda yer almaktadır. Yapılan çalışmalar Hadrianoupolis antik kentinde MÖ 1. yüzyıldan MS 10. yüzyıla kadar bir yerleşimin var olduğunu ortaya koymuştur. Bugünkü kalıntılara bakıldığında antik kentin özellikle Geç Roma ve Bizans dönemlerinde oldukça önemli bir konuma geldiği söylenebilir. Ereğli Müzesinin 2003 yılında yapmış olduğu kurtarma kazıları sonucunda Kilise B yapısı, 2006-2008 yılları arasındaki bilimsel kazı çalışmalarında ise, Kilise A, Hamam A, Hamam B ve Geç Roma Villası olarak adlandırılan yapılar ortaya çıkarılmıştır. Son yıllarda Paphlagonia Bölgesi ile ilgili çalışmalar artmış olsa da istenilen düzeyde değildir. Makalenin konusunu oluşturan ve Anadolu'da yaygın olarak kullanılmış olan kapı temalı mezar steli Hadrianoupolis antik kentinin sosyal ve ekonomik durumu hakkında bilgi vermesi yanında, bulunduğu coğrafi konum itibariyle kültür etkileşimine açık olan Hadrinoupolis antik kentinde Frig etkilerinin bu bölgede de var olduğunu ortaya koymaktadır. Mezar stellerinde özellikle vurgulanan kapı teması ölüm sonrası hayata geçiş noktası olarak görülmüş ve bu nedenle gerçek hayatta kullanılan ev kapılarına benzetilmeye çalışılmıştır. Kapı teması sadece mezar stellerinde değil, aynı zamanda kaya anıtlarında, ostotheklerde ve lahitlerde de sıkça işlenen bir konu olmuştur. Bu gelenek Roma imparatorluk döneminde de devam etmiş ve Bizans ile birlikte son bulmuştur. Bu açıdan bakıldığı zaman, mezar steli, Hadrianoupolis antik kentinin Roma dönemine, az da olsa, ışık tutması açısından önem taşımaktadır