Research Information System
Çevre, Bilim ve Teknoloji, vol.4, no.2, pp.171-180, 2019 (Peer-Reviewed Journal)
Özet: Günümüzde doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir kullanımlarının ekosistem
bütünlüğü içerisinde planlanması için, en elveriĢli birimin ve en uygun ölçeğin havza olduğu
kabul edilir. Havza bazında bütünleĢik yönetim; farklı kaynak kullanıcılarına ait taleplerin bir
arada ele alınmasına, tehdit ve olanakların uzun vadeli olarak değerlendirilmesine, havza
içerisinde bir alana yapılan müdahalenin yarattığı olumlu ve olumsuz etkilerin izlenilmesine
olanak sağlar. Havza yönetiminde öncelikli planlama yapılarak ne tür faaliyetlerin
yapılabileceğine karar verilmelidir. Planlama için de havza ölçeğinde havzaya ait konumsal
verilerin bir konumsal veri tabanında depolanması ve planlamaya yönelik gerekli analizlerin
yapılabilmesi gerekmektedir. Su yöneticileri hangi faktörlerin sucul ortamları kötüleĢtirdiğini
modeller vasıtasıyla öğrenebilmektedirler. Teklif edilen kirlilik önleme yöntemleriyle hedefleri
tutturup tutturulamayacağı modeller ile belirlenebilmektedir. SWAT (Toprak ve Su
Değerlendirme Aracı), WEAP (Su Değerlendirme ve Planlama), HSPF (Hidrolik Similasyon
Programı - Fortran), HEC - HMS (Hidrolik Mühendislik Merkezi -Hidrolik Modelleme Sistemi),
havza modellemesinde kullanılan Mike yazılımları su kalitesi ve havza yönetiminde kullanılan
güncel yazılımlar arasındadır. Bu çalıĢmada, Entegre havza yönetimi kapsamında, havza
modellemesi amacıyla kullanılan modeller (ARMA, MĠKE SHE, HSPF, vb.) araĢtırılmıĢ,
modellerin kullanım alanları, avantaj ve dezavantajları karĢılaĢtırılarak, değerlendirilmiĢtir.
Anahtar Kelimeler: Entegre Havza Yönetimi, HSPF, MĠKE, Matematiksel Modeller,
Optimizasyon