ISPEC 3nd Internatıonal Health And Medıcal Scıences Conference Date And Place, Bingöl, Türkiye, 24 - 26 Aralık 2021, ss.264-273
Amaç: Bu araştırma Covid-19 sürecinde hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin algılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç Ve Yöntem: Araştırmaya Eğitim Araştırma Hastanesi (EAH) Covid-19 hastalarına bakmış veya bakmakta olan hemşireler katılmıştır (n:80). Hemşirelere araştırmacının hazırlamış olduğu sosyo demografik veriler ve Covid-19 ile ilgili verileri içeren kişisel veri toplama formu, Maneviyat ve Manevi Bakım Dereceleme Ölçeği (MMBAÖ) google form üzerinden ulaştırılmıştır. Çalışmaya başlamadan önce etik kurul izni ve kurum izni alınmıştır.
Veriler SPSS 26.0 programında analiz edilmiştir. Kolmogorov Smirnov testi kullanılarak verilerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik, ki kare testi, t test, One way anova testi kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin %75 i kadın, %25’i erkek, %81,3’ü lisans mezunu ve %63,7 si bekardır. Hemşirelerin %75 ‘i çekirdek aile, %72,5 ‘i ilde yaşamaktadır. Çalışmaya katılan hemşirelerin %73, 8’i Covid yoğun bakım servislerinde çalıştığı ve 72,5’inin meslekte çalışma yılının 0-5 yıl olduğu saptanmıştır.
Hemşirelerin %96,3’ü Covid-19 tanılı hastalara manevi bakım vermenin onların iyileşmesini olumlu etkileyeceğini, bunun yanında %93,8’i Covid tanılı hastalara manevi anlamda yaklaştığını belirtmiştir. Covid-19 sürecinde hastalara manevi anlamda yaklaşan hemşirelerin %42,7’si konuşarak ve dinleyerek %57,3’ü dua etmelerini sağlayarak ve psikolojik destek vererek hastalara yardımcı olmaya çalışmışlardır.
Hemşirelerin MMBAÖ toplam puan ortalaması 65,04± 8,52 olarak belirlenmiştir. Cinsiyet, medeni durum, aile tipi, çalışma yeri, çalışma yılı, eğitim durumu, maneviyat ile ilgili bilgi olup olmaması ve kadere inanma durumu ile MMBAÖ toplam puan ortalaması arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakımda hastalara yaklaşma şekli ile MMBAÖ toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05)
Sonuç: Bu araştırmanın sonucunda hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım algılarının ortalamanın üstünde olduğu belirlenmiştir. Çalışmada verilerin çoğu istatistiksel olarak anlamlı çıkmasa da hemşirelerin Covid-19 sürecinde hastalara manevi anlamda yaklaştıkları, yaklaşamayan hemşirelerin Covid-19 sürecinin getirdiği zorluklar, belirsizlikler nedeniyle manevi bakım veremediği saptanmıştır. Hemşirelerin manevi bakım verememe nedenlerinin üzerinde durulmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, Maneviyat ve Manevi Bakım, Hemşirelik.