Anormal Baş Pozisyonu Olan Hastalarda Klinik Verilerin Taranması ve Tedavi Sonrasındaki Anormal Baş Pozisyonu Değişiminin İncelenmesi


BİLGEHAN E., Niyaz L.

Türk Oftalmoloji Dergisi, cilt.55, sa.1, ss.11-15, 2025 (ESCI) identifier identifier identifier identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 55 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.4274/tjo.galenos.2024.71163
  • Dergi Adı: Türk Oftalmoloji Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), Scopus, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.11-15
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Anormal baş pozisyonunun (ABP) oküler nedenlere bağlı olduğu hastalarda klinik özellikleri incelemek ve tedavinin ABP’nin değişimine etkisini araştırmak. Gereç ve Yöntem: Kliniğimizin şaşılık birimine 2011-2022 yılları arasında başvurmuş ABP olan hastalar retrospektif olarak incelendi. Hastaların klinik ve demografik verileri ile ABP’lerin tedavi sonrasındaki değişimi kaydedildi. Bulgular: Ortalama yaşı 14,1±13,9 olan, 86 kadın (%50), 86 erkek (%50) toplam 172 hasta çalışmaya dahil edildi. ABP’nin oküler nedenleri arasında en sık görülenler dördüncü kraniyal sinir paralizisi (%50), Duane retraksiyon sendromu (%16,9) ve A-V patern şaşılık (%15,1) idi. Daha az sıklıkta altıncı kraniyal sinir paralizi, üçüncü kraniyal sinir paralizi, nistagmus blokaj sendromu, ekstraoküler kas fibrozisi, Brown sendromu, okülokutanöz albinizm, ağır göz sendromu tanılarının olduğu görüldü. En sık görülen ABP tipi baş eğik pozisyon (%52,3) iken bunu sırasıyla baş dönük (%40,1), çene aşağıda/yukarıda (%3,5), kombine form (%4,1) izledi. Tanı ile ABP tipi arasında anlamlı bir ilişki olduğu görüldü (p<0,001). Ambliyopi açısından değerlendirilebilen hastaların 55’inde (%35,7) amblyopi mevcut iken, 99’unda (%64,3) amblyopi yoktu. Ambliyopi ile hem tanı (p<0,001) hem de ABP tipi (p=0,003) arasında anlamlı bir ilişki olduğu görüldü. Yüz yetmiş iki hastanın 100’üne (%58,1) şaşılık cerrahisi, 10’una (%5,8) botulinum toksin enjeksiyonu yapılırken 2’sine (%1,2) prizmatik gözlük reçete edildi. Altmış (%34,9) hasta ise sadece takip edildi. Takibi devam eden 94 hastadan cerrahi yapılan hastaların %77,3’ünde ABP’nin azaldığı, %16,7’sinde ise tamamen düzeldiği, botulinum toksin enjeksiyonu yapılan hastaların %50’sinde ABP’nin azaldığı ve %25’inde ise tamamen düzeldiği görüldü. Sonuç: ABP nedenleri oldukça çeşitlidir. ABP ile gelen hastalarda oftalmolojik ve ortoptik muayenelerinin tam olarak yapılarak uygun hastalarda şaşılık cerrahisi veya botulinum toksin uygulamasının ABP’yi azaltabileceği veya tamamen düzeltebileceği unutulmamalıdır.
Objectives: To analyze the clinical characteristics of patients with abnormal head posture (AHP) due to ocular causes and investigate the effect of treatment on the change in AHP. Materials and Methods: Patients with AHP admitted to the strabismus unit of our clinic between 2011 and 2022 were retrospectively analyzed. The patients’ clinical and demographic data and change in AHP after treatment were recorded. Results: A total of 172 patients, 86 females (50%) and 86 males (50%), with a mean age of 14.1±13.9 years were included in the study. The most common ocular causes of AHP were fourth cranial nerve palsy (50%), Duane retraction syndrome (16.9%), and A-V pattern strabismus (15.1%). Sixth cranial nerve palsy, third cranial nerve palsy, nystagmus blockade syndrome, extraocular muscle fibrosis, Brown syndrome, oculocutaneous albinism, and heavy eye syndrome were diagnosed less frequently. The most common AHP type was head tilted position (52.3%), followed by head turned (40.1%), chin down/up (3.5%), and combined form (4.1%). There was a significant relationship between AHP type and diagnosis (p<0.001). Amblyopia was present in 55 (35.7%) and absent in 99 (64.3%) patients. There was a significant relationship between amblyopia and both diagnosis (p<0.001) and AHP type (p=0.003). Of 172 patients, 100 (58.1%) underwent strabismus surgery, 10 (5.8%) had botulinum toxin injection, and 2 (1.2%) were prescribed prism glasses. Sixty patients (34.9%) were only followed up. Among 94 patients who continued follow-up, AHP was reduced in 77.3% and completely resolved in 16.7% of patients treated surgically, and was reduced in 50% and completely resolved in 25% of those treated with botulinum toxin. Conclusion: The causes of AHP are varied. Ophthalmological and orthoptic examinations should be performed in patients presenting with AHP, and strabismus surgery or botulinum toxin administration may reduce or completely correct AHP in eligible patients.