in: Mimarlık, Planlama ve Tasarımda Akademik Araştırmalar, Çiğdem Eren, Editor, GECE KİTAPLIĞI, Ankara, pp.55-68, 2018
This study examines how some relationships have changed over time in the village environment and how this change has taken shape in movies through two films adapted from the novel “Yılanların Öcü” and filmed at different times. The novel “Yılanların Öcü” published by Fakir Baykurt in 1958, was made into a film in 1962 and 1985. Change of human relations can be observed from the two movies which describe the village life in Turkey. In film adaptations, although there is no spatial variation, it can be seen that neighborhood relations have changed during the period from the 1960s to 1980s. Besides, the role of money in village life has changed. As a result, there are differences in building construction techniques. Undoubtedly, neighborhood, human relations and building construction techniques are changing day by day, evolving and diverging from another direction with the change of life from rural to the urban. Many factors are effective in this change. Despite all this, a movie adapted from a novel is expected to contain the same fiction in the novel, even if it was filmed at different times. Even though the general plot of “Yılanların Öcü” was adhered to the novel, film adaptations taken at two different times include additions and subtractions resulting from the changing circumstances of time. This is easily noticed, especially in the adaptation in 1985. In this study, the changes and developments that occur due to time are evaluated on the two movies adapted from the “Yılanların Öcü” novel.The social, economic and physical results related to the period in which the two movies emerged are being tried to be revealed.
Bu çalışmada,
“Yılanların Öcü” romanından uyarlanan ve farklı zamanlarda çekilen iki film uyarlaması
üzerinden köy ortamında komşuluk, insan ilişkileri, ekonomik koşullar, inşaat
yapımı gibi durumların zamanla nasıl değiştiği ve bu değişimin filmlerde
kendine nasıl yer bulduğu incelenmektedir. Fakir Baykurt tarafından 1958
yılında yayımlanan “Yılanların Öcü” romanı 1962 ile 1985 yıllarında filme
uyarlanmıştır. Türkiye’de köy yaşantısını ve insanların birbiri arasındaki
ilişkiyi anlatan iki farklı zamanda çekilen filmden zaman geçtikçe insan
ilişkilerinin değiştiği gözlenebilmektedir. Filmde, mekânsal bir farklılaşma
bulunmamasına rağmen, 1960’lı yıllardan 1980’li yıllara kadar geçen süre
içerisinde komşuluk şekillerinin değiştiği görülebilmektedir. Yanı sıra, köy yaşamında paranın rolünün değiştiği,
bunun sonucunda ev yapım şekil ve şartlarında da farklılıklar olduğu
görülmektedir. Şüphesiz, komşuluk, insan ilişkileri ve buna bağlı olarak ev
yapım şekil ve şartları, teknoloji ve köyden kente yaşamın değişmesiyle
birlikte her geçen gün kendini değiştirmekte, başka bir yöne evirilmekte ve
farklılaşmaktadır. Bu değişimde birçok faktör etkin olmaktadır. Bütün bunlara
rağmen bir film farklı zamanlarda çekilmiş olsa da, aynı kurgu içerisinde
hareket etmesi beklenir. “Yılanların Öcü” filminin genel kurgusu romana bağlı
kalmışsa da, iki farklı zamanda çekilen film uyarlamalarında zamanın değişen
koşullarından kaynaklanan ekleme ve çıkartmalar bulunmaktadır. Özellikle 1985
yılında çekilen son uyarlamada bu durum kolaylıkla fark edilmektedir. Bu çalışma
ile zamana bağlı olarak ortaya çıkan değişme ve gelişmeler aynı filmin farklı
uyarlamaları üzerinden değerlendirilerek, filmin çekildiği dönemle ilgili
sosyal, ekonomik, fiziksel birtakım sonuçlar çıkarılabileceği ortaya konulmaya
çalışılmaktadır.