Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANSU ÖZKAN
Danışman: Süleyman Yaman
Özet:
Bu tez çalışması, fen bilimleri derslerinde öğrenci katılımını artırmaya yönelik sınıf içi uygulamaların etkililik sıralamasını belirlemeyi amaçlamaktadır. Fen bilimleri eğitimi, bilimsel okuryazarlık, eleştirel düşünme ve teknolojik gelişmelere uyum sağlama açısından büyük önem taşımaktadır. Ancak, geleneksel öğretim yöntemlerinin pasif öğrenmeye yol açması, öğrencilerin derse olan ilgisini ve akademik başarısını olumsuz etkilemektedir. Bu sorunu çözmek için, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak en etkili sınıf içi stratejilerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmaya Karadeniz Bölgesindeki bir ile bağlı merkez ilçelerde görev yapan fen bilimleri öğretmenleri katılmıştır. Araştırma, nicel bir yaklaşımla betimsel tarama modeli kapsamında enlemesine bir tarama çalışması olarak tasarlanmıştır. Çalışmada, literatür taraması sonucunda öğrenci katılımını etkileyen 6 ana kriter (öğrenci ilgi ve motivasyonu, etkileşim ve işbirliği, aktif katılım, geri bildirim, malzeme uygunluğu, akademik başarı) ve 18 alt kriter belirlenmiştir. Kriterlerin ağırlıklandırılmasında Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), uygulamaların sıralanmasında ise İdeal Çözüme Benzerliğe Göre Sıralama Tekniği (TOPSIS) yöntemi kullanılmıştır. Bulgular, derse katılımı artırma, akademik başarıyı artırma, bilgi ve beceri gelişimi, materyal ilgi çekiciliği ve aktivite çeşitliliğinin en yüksek ağırlığa sahip kriterler olduğunu göstermiştir. TOPSIS analizine göre, en etkili uygulamalar sırasıyla oyun tabanlı öğrenme, aktif öğrenme, iş birliğine dayalı öğrenme, probleme dayalı öğrenme ve proje tabanlı öğrenme olarak belirlenmiştir. Buna karşılık, bilgisayar destekli öğretim ve ters yüz sınıf gibi teknoloji odaklı yöntemlerin beklenenden düşük oranda tercih edildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, öğretmenlerin görüşlerine göre fen bilimleri derslerinde öğrenci katılımını artırmak için öğrenci merkezli, aktif ve çeşitlilik içeren yöntemlerin tercih edilmesi gerektiği ortaya konmuştur. Ayrıca, öğretmenler karar verme süreçlerinde bilimsel yöntemlerden yararlanılmasının eğitimde verimliliği artırabileceğini önermişlerdir. Bu çalışma, fen bilimleri eğitimcilerine kanıta dayalı bir rehber sunarken, gelecekteki araştırmalar için metodolojik bir temel oluşturmaktadır.