Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FEYZA YÜKSEL TEMİZ
Danışman: Süleyman Yaman
Özet:
Araştırmanın amacı, bilimkurgu içerikli film izleme, hikâye okuma ve ürün oluşturma etkinliklerinin, ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi Güneş Sistemi ve Ötesi ünitesi kapsamındaki akademik başarıları ile bilimsel yaratıcılık düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Nicel araştırma desenlerinden biri olan yarı deneysel desen kullanılarak gerçekleştirilen çalışmada, uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir büyükşehrin merkez ilçesindeki ortaokul 7. sınıf düzeyindeki 52 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrenciler, deney grubu (n = 26) ve kontrol grubu (n = 26) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Veri toplama araçları arasında, araştırmacı tarafından geliştirilen Güneş Sistemi ve Ötesi Ünitesi Başarı Testi ile Hu ve Adey (2002) tarafından geliştirilen ve Deniş-Çelikler ve Balım (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan Bilimsel Yaratıcılık Ölçeği yer almaktadır. Ayrıca süreç boyunca, araştırmacı tarafından hazırlanan "Wall-E Film İzleme Etkinliği Değerlendirme Formu", "Ben, Robot Kitabı", "Kaçış Bölümü Okuma Etkinliği Değerlendirme Formu" ve "Tasarım Odaklı İnovatif Düşünme Etkinliği Değerlendirme Formu" aracılığıyla nitel veriler de toplanmıştır. Verilerin analizinde öncelikle geliştirilen başarı testindeki soruların madde analizleri yapılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının başarıları t testi ile karşılaştırılmış, bilimsel yaratıcılıkları Wilcoxon işaretli sıralar testi ve Mann Whitney U-testi ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin formlara verdikleri yanıtlar için de içerik analizleri yapılmıştır. Öntest puanları, başarı açısından gruplar arasında anlamlı bir fark ortaya koymazken; bilimsel yaratıcılıkta deney grubu lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Sontest puanları ise hem akademik başarı hem de bilimsel yaratıcılık açısından deney grubu lehine anlamlı farklar göstermiştir. Sonuç olarak, bilimkurgu içerikli film izleme, hikâye okuma ve ürün oluşturma etkinliklerinin, öğrencilerin bilimsel yaratıcılık düzeyleri ve Güneş Sistemi ve Ötesi ünitesi başarıları üzerinde pozitif etkiler yarattığı görülmüştür. Bu nedenle, fen bilimleri derslerinde bilimkurgu temelli etkinliklerin kullanımı, hem akademik başarıyı hem de bilimsel yaratıcılığı desteklemek açısından önerilmektedir.