Fen bilimleri dersi ışığın madde ile etkileşimi konusunda STEM eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE KOL

Danışman: Süleyman Yaman

Özet:

STEM eğitimi; fen, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerinin ilişkilendirilerek öğretilmesini hedefleyen, yaratıcı düşünen, girişimci ve üretken bireylerin yetiştirilmesine vurgu yapmaktadır. Bu araştırmada, ışığın madde ile etkileşimi ünitesi özelinde yürütülen STEM eğitiminin öğrencilerin öğrenme ürünleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. 2023-2024 eğitim yılı bahar döneminde gerçekleştirilen çalışma, yedinci sınıfta öğrenim gören ortaokul öğrencileri ile yürütülmüştür. Araştırmada karma model desenlerinden biri olan gömülü desenden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında yedinci sınıf öğrencilerinin; fen bilimleri dersi ışığın madde ile etkileşimi ünitesine yönelik akademik başarıları ve problem çözme becerilerine yönelik algı düzeylerindeki değişimleri, STEM etkinliklerinde geliştirdikleri tasarımların nitelikleri ile STEM eğitimine yönelik görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın nicel bölümünde yarı deneysel desen, nitel kısmında ise durum çalışması kullanılmıştır. Deney grubu 34 ve kontrol grubu 31 olmak üzere toplam 65 yedinci sınıf öğrencisinden oluşmuştur. Nicel veriler, fen bilimleri dersi akademik başarı testi ve problem çözmeye yönelik algı ölçeği ile toplanmıştır. Nitel veriler ise tasarım değerlendirme rubriği, gözlem formları ve yarı yapılandırılmış görüşmelerle toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde kullanılan istatistikler; bağımlı gruplar t-testi ve bağımsız gruplar t-testidir. Nitel verilerin analizi ise betimsel olarak yapılmış, belirlenen temalara ait kodlar ve frekanslar tablolar şeklinde sunulmuştur. Çalışma sonunda STEM eğitiminin mevcut eğitime göre öğrencilerin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarında ve problem çözme becerilerine yönelik algı düzeylerinde anlamlı düzeyde bir farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir. Öğrenciler, STEM eğitiminin fen bilimleri dersine yönelik beceri ve yeterliliklerini geliştirdiğini, fen eğitimini eğlenceli ve zevkli hale getirdiğini ifade etmişlerdir. Deneysel çalışma sürecinde öğrenciler tarafından tasarlanan ürünlere ait öz değerlendirme, akran değerlendirme ve uzman değerlendirme sonuçlarına göre ürünlerin büyük oranda yeterli düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.