Öğretmenlerin fen öğretiminde geliştirdikleri kendi eğitim yaklaşımlarının mesleki özellikler açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYLA ŞERİFOĞLU

Danışman: Süleyman Yaman

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokulda fen dersini yürüten öğretmenler tarafından geliştirilen ve kullanılan Kendi Eğitim Yaklaşımlarını (KEY) ortaya çıkarmak ve bunların farklı değişkenlere göre karşılaştırmalı analizini yapmaktır. Bu amaca bağlı olarak öğretmenlerin mesleki deneyimleri, katıldıkları hizmet içi kurslar, lisans dönemi aldıkları eğitimlerin özelliklerinin kendi eğitim yaklaşımlarını geliştirmede nasıl ve ne gibi etkileri olduğunun ortaya çıkarılması da araştırmada ele alınmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinin desenlerinden biri olan durum çalışması deseninde, araçsal durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubu ölçüt örneklem yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Devlet okullarında fen bilimlerine dersine giren 15 öğretmen, mesleki deneyimleri ve mezuniyet bölümleri dikkate alınarak seçilmiştir. Araştırma verileri, geçerlik ve güvenirliğin arttırılabilmesi için üçgenleme tekniği ile yarı yapılandırılmış görüşme formu ve sınıf gözlem formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır ve elde edilen analiz sonuçları problem cümleleri ile ilişkilendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre öğretmenlerin 10'unun lisans mezuniyet bölümlerinin KEY geliştirmede etkili olduğunu, 5'inin ise bu tür bir eser ortaya koymada lisans bölümlerinin orta düzeyde etkili olduğunu düşündüğü analiz edilmiştir. Öğretmenlerin tamamı alanıyla ilgili gelişmeleri sosyal medya, etkili olan diğer öğretmenler, eğitim ve müfredat takibi yaparak sağladıklarını açıklamışlardır. Öğretmenler hizmet içi eğitimlerin KEY geliştirmeyi büyük oranda kolaylaştırdığını, bir kısmının ise eğitimlerin öğretim kalitesini arttırdığını düşündüğü görülmüştür. Öğretmenlerin büyük bir kısmı ders anında KEY kullanmanın avantajlı olduğunu, bir kısmının ise KEY kullanımın dezavantajlı olduğunu düşündüğü görülmüştür. Sınıf gözlem formu bulguları ise KEY'lerin kalabalık olmayan sınıflarda, etkileşimli olarak ve öğrenci merkezli uygulanabilirliğini ortaya çıkarmıştır. Mesleki deneyimin sınıf ortamına yansıtılma düzeyinin istenilen yönde olduğu, gözlem formu ve görüşme formu bulgularıyla desteklenerek açıklanmıştır. Elde edilen bulgular ilgili literatüre dayandırılarak tartışılmış, öğretmenlerin mesleki deneyimleri ve KEY'leri ilişkilendirilerek göreve yeni başlayan öğretmenlere ulaştırılması noktasında çeşitli öneriler paylaşılmıştır.