Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Farmakolojİ-Toksikoloji (veteriner) Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zeyno Nuhoğlu Öztürk
Danışman: Abdurrahman Aksoy
Özet:
Amaç: Bu çalışmada, akciğer kanseri hücre dizisi (A549) üzerinde hidrojen peroksit (H2O2) ile oluşturulan oksidatif strese karşı ketamin ve propofolün hem ayrı ayrı hem de kombine kullanımının sitotoksik ve antioksidan etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Çalışmada, A549 hücre hattına hidrojen peroksit, propofol, ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonunun farklı konsantrasyonları uygulanarak IC50 değerleri belirlendi. Sitotoksik etkiler, 24 saat sonunda 3-(4,5-dimetiltiazol-2-il)-2,5-difeniltetrazolyum bromür (MTT) testi kullanılarak değerlendirildi. Propofol ve ketaminin 24. saatteki inhibitör konsantrasyon 50 (IC50) değerleri belirlendikten sonra, propofol, ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonunun antioksidan etkilerini incelemek amacıyla hücrelere üç farklı doz uygulandı. Hücreler lize edildikten sonra lizatlardaki protein düzeyleri hesaplandı ve malondialdehit (MDA), total antioksidan kapasite (TAS), süperoksit dismutaz (SOD) ve total glutatyon (tGSH) düzeyleri ölçüldü.
Bulgular: Propofol, ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonunun IC50 değerinin belirlenmesi amacıyla 2000, 1000, 750, 500, 250, 125, 75, 10 μg/mL’lik 8 doz uygulanarak MTT testi yapıldı. Test sonuçlarına göre, 24 saatlik uygulamada IC50 değerleri propofol için 310.3 μg/mL, ketamin için 306.4 μg/mL ve propofol-ketamin kombinasyonu için 299.3 μg/mL olarak belirlendi. Hidrojen peroksitin IC50 değeri ise 501 μM olarak tespit edildi. Bu veriler sonucunda, 500 μM H2O2 ile indüklenen oksidatif strese karşı 75 μg/mL, 125 μg/mL ve 250 μg/mL konsantrasyonlarında uygulanan propofol, ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonunun, A549 akciğer kanseri hücre hattında oksidan ve antioksidan seviyeler üzerindeki etkileri incelendi. Deney sonuçlarına göre, propofol ve ketaminin A549 hücre hattında MDA düzeylerini azalttığı, TAS, tGSH, SOD seviyelerini ise artırdığı gözlemlendi. Ayrıca, propofol ve ketamin kombinasyonunun A549 hücrelerinde antioksidan etkinlik açısından sinerjistik bir etki gösterdiği tespit edildi.
Sonuç: A549 hücre hattında bu maddelerin moleküler antikarsinojenik mekanizmalarının, tek başına veya kemoterapötik ajanlarla kombinasyon halinde araştırılarak, akciğer kanseri tedavisine yönelik potansiyel antioksidan ve kemoterapötik maddelerin geliştirilmesine önemli katkılar sağlayabileceği öngörülmektedir.