Ayşe Kulin'in Biyografik Romanlarında Kadın ve Temsili

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kadın Ve Aile Araştırmaları Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE KOCADAĞ

Danışman: Hanife Nalan Genç

Özet:

Biyografik roman, gerek gerçek kişilerin yaşamlarını konu edinmesi gerekse bünyesinde az ya da çok kurmaca ögeler barındırması sebebiyle okuru gerçekle kurmaca arasında bir yolculuğa çıkartır. Bu yolculukta okur bir yandan gerçekle yüzleşirken öte yandan diğerinin yaşamına konuk olur. Böylece kendi yaşamı ve romana konu olan kişi arasında bir bağ kurar.

Gazeteci ve yazar kimliğiyle tanınan Ayşe Kulin’in yapıtları birçok dile çevrilmiş, birçoğu senaryolaştırılıp beyaz perdeye aktarılmış, pek çoğu da ödüle layık bulunmuştur. Yazara asıl ününü kazandıran biyografik yapıtları yazınsal kariyerinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Bu nedenle yazarın bu alandaki yapıtlarını derinlemesine tanımak yazar ve biçemi hakkında açımlayıcı bir bakış açısı sunacaktır. Yazarın biyografik romanlarında kadın olgusu ve kadının toplum içindeki konumu sosyolojik, psikolojik, aktöresel yönleriyle sergilendiğinden bu tez çalışmasında kadın izleği çerçevesinde Ayşe Kulin’in biyografik romanları ele alınmıştır. Bu kapsamda yazarın Adı: Aylin, (1997), Füreya, (2000), Türkan, (2009), Hayat - Dürbünümde Kırk Sene (1941-1964), (2011), Hüzün - Dürbünümde Kırk Sene (1964-1983), (2011), Hayal, (2014) isimli biyografik romanları incelenmiştir.

Sözü geçen yapıtlar aracılığıyla biyografisini okuduğumuz kadınların kimliğine bakarak romanlara konu olan kadınların toplumsal cinsiyet rollerine göre değerlendirmesi ve kadın kimliğinin sorgulanması amaçlanmaktadır. Romanlarda eş, anne, arkadaş ya da salt kadın kimlikleriyle tanıtılan bu kadınların mücadeleleri ve başarıları ile toplumda nasıl ayrıcalıklı bir yer edindikleri irdelenmiştir. Böylece Ayşe Kulin’in neden bu kadınların hayatları üzerinden kadının sesini duyurmak istediği anlaşılacak, toplumumuzda öncü olabilecek özelliklere sahip güçlü kadınların hayata bakış açıları, toplumsal yönlendiricilikleri ve birer nefer oldukları gösterilecektir. Bu ayrım göz önüne alınarak romanlar iki ana grupta değerlendirilmiştir.

İlk grupta yazarın kendi hayat yolculuğunu merkeze alan romanlar çözümlenmiştir. Bu romanları şu şekilde sıralayabiliriz: Hayat: Dürbünümde Kırk Sene, Hüzün: Dürbünümde Kırk Sene ve Hayal.

  İkinci grupta ise öyküleme ve betimleme teknikleriyle harmanlanmış Füreya, Adı: Aylin ve Türkan romanları ele alınmıştır. Topluma yön veren Füreya Koral, Aylin Devrimel ve Türkan Saylan’ın yaşamları mercek altına alınmıştır.